Je kunt er het jouwe van denken (zoals: "is het nog wel van deze tijd?"), al sinds de zeventiger jaren van de vorige eeuw fotografeert de Amerikaanse kunstenaar, fotograaf en kinderboekenschrijver William Wegman zijn Weimaraner honden - een van oorsprong Duits jachthondenras - in allerlei standjes en poses en dan vaak verkleed als mens. Heel herkenbaar, want allemaal 'typetjes' uit het leven gegrepen.
Ik begin met een waarschuwing (kijkwijzer!): let op, de door mij gemaakte foto's vertonen spiegelend glas! en dat gezegd hebbende start ik mijn reportage met een klein lesje. Want wetenschappelijk heet het toekennen van menselijke eigenschappen aan een niet-menselijk wezen 'antropomorfisme' en dat is een samenstelling van de Griekse woorden voor 'mens', ἄνϑρωπος / ánthrōpos en 'gedaante', μορφή / morphē (en dat citeer ik vanaf de online-encyclopedie).
-X-
Een selectie uit veertig jaar Wegmans hondenfoto's is momenteel te zien in de presentatie 'Being Human' in Fotomuseum Den Haag. Een getuigenis van de geslaagde samenwerkingen met Man Ray, Fay Ray, Batty en hun nageslacht*.
* Crooky, Chip, Bobbin, Candy, Penny, Flo en Topper.
Kom, we bezoeken vandaag een 'menselijke' hondenshow.
 |
| 1. Casual, 2002, colour polaroid. Uitsnede. © William Wegman. Courtesy of the artist. 2. Zaaloverzicht. 3. Constructivism, 2014, pigment print. © William Wegman. Courtesy of the artist. |
Het onderwerp van zo'n projectie - zo kun je het wel noemen - kan een voorwerp zijn (bijvoorbeeld een robot), maar ook een dier. Onze eigen wensen, gedachten en motieven worden dan toegeschreven aan een object of een beest - in dit geval een hond - en dat levert humoristische, soms confronterende spiegelbeelden op.
dieren met een gezicht
'Being Human' in het fotomuseum in Den Haag geeft een overzicht van vrijwel alle Weimaraner rashonden die William Wegman (USA, 1943) sinds 1970 achtereenvolgens heeft gehad. Het waren (en zijn) stuk voor stuk behaagzuchtige en leergierige goedzakken. Maar vergis je niet: ze zijn ook heel temperamentvol en de foto's laten dus zien hoe goed de honden van pup af aan getraind zijn, aldus Wim van Roessel, voorzitter van de Vereniging 'de Weimarse Staande Hond' in een interview in Nieuwsuur.
behaagzuchtige en leergierige goedzakken
Dat moet ook wel (dat goed africhten), want welk ander dier zou zich dat gesol laten weggevallen? Want het gehannes is gelijk ook het bezwaar bij dit genre foto's: wat vinden de dieren er zelf van? We kunnen een cavia, kat, hond of paard niet vragen naar zijn of haar mening en/of state of mind, alle goedbedoelende dierenfluisteraars ten spijt.
In het geval van Wegman's honden schijnt dat wel goed te zitten: dit type hond zou het volgens Wegman heerlijk vinden om een taak te krijgen. Ze hebben een groot poseertalent die de fotograaf ten volle benut. Ook volgens de preses van de rashondenvereniging is er geen bezwaar: "Het zijn intelligente honden die steeds geestelijk geprikkeld moeten worden."
 |
| 4. Blue Monday Wednesday Friday 1, 2, & 3, 2008. 5. Yoga, 1997. 6. Courrèges (uitsnede), 1998. 7. Dog Walker, 1990, Color Polaroid. © William Wegman. Courtesy of the artist. 8. Zaaloverzicht. |
Dus hoe bezwaarlijk is het? Het vermenselijkte dier heeft een lange geschiedenis in de kunst, zo ook in de fotografie. En wat te denken van de immense populariteit van honden- en kattenfilmpjes. YouTube staat er vol mee en hoe insta famous wil je je huisdier hebben? Er zijn zelfs kostuums speciaal voor pets. Je ziet "vertederende" foto's op social media van lijdzame honden en katten die zich laten vermommen tot pompoen, fee, spin en noem maar op. Blijkbaar heeft zo'n verkleedpartij een hoog schattigheidsgehalte.
het menselijke dierzijn of het dierlijke menszijn
Bij William Wegman zijn de polaroid-foto's respectvol, knap in scene gezet en professioneel geschoten, humoristisch én satirisch. De prachtige beesten zijn statig en fotogeniek en ze kijken de toeschouwer meewarig aan. Met een 'verstilde droefenis' (noemt Stefan Kuiper het in zijn artikel in het Museumtijdschrift): boer, kok, chique dame, priester, sporter, dandy, in welke hoedanigheid dan ook. Maar het zijn niet altijd 'typetjes'. Ook figureren de trouwe viervoeters met allerlei attributen en in verschillende ensceneringen.
Maar altijd als a man's best friend.
William Wegman 'Being Human' in het Fotomuseum Den Haag is te zien tot en met 3 januari.
Wat vind jij? Kan het nog, dergelijke dierenfotografie?
-X-
Next: in mijn volgende weblog bericht ik vanaf de tentoonstelling 'Mode in Kleur' in het Kunstmuseum Den Haag. Dus ben je wel in voor een spetterde modeshow met een stoel op de eerst rij? Blijf dan afgestemd op deze zender...
 |
| 9. White Out, 2014. 10. Zaaloverzicht. 11. Qey, 2017. 12. Head Wear, Neck Wear (uitsnede), 2000. 13. Buitencampagne. |
Tekst en (iPhone)foto's: @MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl, tenzij anders vermeld (zie onderschriften).
