"Elk nadeel heb zijn voordeel" wist Cruijff (of was het Van Hanegem...) en die wijsheid is ook van toepassing op de heropening van het Van Gogh Museum. Door de coronacrisis kunnen er vanaf 1 juni gedoseerd, dus mondjesmaat bezoekers worden toegelaten (zoals in alle musea), maar daardoor zal de liefhebber wel alle ruimte hebben voor een rondje slow art door het anders zo kneiterdrukke kunsthuis. Een wrange, maar wel ongekende 'luxe'. Goede reden om juist nu een bezoek te brengen aan het speciaal voor deze getroebleerde, doch geniale schilder opgerichte museum.
Een kunstnotitie vol geinige, doch volstrekt triviale feitjes en weetjes over een van Nederlands' beroemdste kunstenaar en 'zijn' museum.
Het zal in 'Rijksmuseum Vincent van Gogh' heel rustig zijn in vergelijking met 2019, want toen deden er maar liefst 2,1 miljoen bezoekers - waarvan 80% uit het buitenland - het museum aan en dat gaat 'em dit jaar dus niet worden. (De reden is triest, maar wel...) een verademing: geen lange rijen voor de deur, geen toeristen en niks niet dringen geblazen.*
En gelijk ook een mogelijkheid om het gebouw eens wat beter te bekijken. Wist je dat Gerrit Rietveld het oorspronkelijke ontwerp maakte? De beroemde (meubel-)ontwerper en architect overleed in 1964 en uiteindelijk werd zijn schetsontwerp op punten aangepast en verder uitgewerkt door zijn compagnons Joan van Dillen en Johan van Tricht. In de loop der jaren werden er in en aan het gebouw wel verschillende wijzigingen aangebracht om de enorme toestroom te kunnen managen.
Steeds vaker werden er tentoonstellingen met het werk van Van Gogh geprogrammeerd. In de twintiger jaren ging de Kröller-Müller-collectie op reis door Duitsland, Zwitserland en België. In 1935 ook on tour in de VS: in New York ontstond een heuse Van Gogh-hype.
Een kunstnotitie vol geinige, doch volstrekt triviale feitjes en weetjes over een van Nederlands' beroemdste kunstenaar en 'zijn' museum.
 |
| 1. 'Amandelbloesem', Vincent van Gogh, Saint-Rémy-de-Provence, 1890. @ en foto: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting). 2. 'Mand met sinaasappelen', 1888. 3. 'De Oogst', 1888. 2. en 3. collectie Van Gogh Museum, Amsterdam. |
En gelijk ook een mogelijkheid om het gebouw eens wat beter te bekijken. Wist je dat Gerrit Rietveld het oorspronkelijke ontwerp maakte? De beroemde (meubel-)ontwerper en architect overleed in 1964 en uiteindelijk werd zijn schetsontwerp op punten aangepast en verder uitgewerkt door zijn compagnons Joan van Dillen en Johan van Tricht. In de loop der jaren werden er in en aan het gebouw wel verschillende wijzigingen aangebracht om de enorme toestroom te kunnen managen.
* Het corona-museum-protocol spreekt van één persoon of 'huishouden' per 10² meter netto-vloeroppervlak.
Op 2 juni 1973 werd het museum door toenmalig Koningin Juliana geopend en daarmee was de deal rond. Een overeenkomst tussen naamgenoot, neef en erfgenaam Vincent Willem van Gogh* (i.c. de Vincent van Gogh Stichting) en de Nederlandse Overheid. De Staat kreeg tegen een vergoeding van 15 miljoen gulden de permanente bruikleen van de grootste collectie ter wereld, bestaande uit 200 schilderijen van Vincent van Gogh en Paul Gauguin, 400 tekeningen en bijna al zijn 902 brieven**.
* en dat was weer de grootvader van de in 2004 vermoorde Theo van Gogh. ** Hier lees je meer over Vincent's boeiende correspondentie.
Het geploeter van een geniale en geïsoleerd werkend kunstschilder met overspannen nerven: al snel na zijn dood nam de interesse voor het leven van Van Gogh toe. Allerlei spookverhalen en complottheorieën deden de ronde over hoe de "loner" had geleefd en hoe hij aan zijn einde was gekomen. Dat afgesneden oor heeft altijd tot de verbeelding gesproken. En had hij zichzelf met een pistool in de borst geschoten (ja) of was hij slachtoffer van een moordaanslag (nee).
In de vaak gedramatiseerde publicaties, biografieën en films die in de loop der jaren verschenen, liepen feiten en fictie nogal eens door elkaar. En met name door die, vaak uit de duim gezogen verhalen werd Van Gogh een wereldwijd icoon.
Op 2 juni 1973 werd het museum door toenmalig Koningin Juliana geopend en daarmee was de deal rond. Een overeenkomst tussen naamgenoot, neef en erfgenaam Vincent Willem van Gogh* (i.c. de Vincent van Gogh Stichting) en de Nederlandse Overheid. De Staat kreeg tegen een vergoeding van 15 miljoen gulden de permanente bruikleen van de grootste collectie ter wereld, bestaande uit 200 schilderijen van Vincent van Gogh en Paul Gauguin, 400 tekeningen en bijna al zijn 902 brieven**.
* en dat was weer de grootvader van de in 2004 vermoorde Theo van Gogh. ** Hier lees je meer over Vincent's boeiende correspondentie.
miskend genie
In amper tien jaar tijd (van 1880 tot zijn overlijden) maakte de kunstenaar circa 850 schilderijen en 1.300 werken op papier. Ik geef het je te doen! Vincent Willem van Gogh (1853-1890) leed aan ingehouden werkwoede - zoals hij het zelf zo mooi noemde, wetende dat hij 'pas' op 27-jarige leeftijd ging doen waar hij later wereldberoemd mee zou worden. Treurig genoeg pas ná zijn dood. Bij leven werd hij wel opgemerkt in de kunstwereld, maar had hij slechts één kleine tentoonstelling en verkocht hij maar twee schilderijen.
 |
| 4. 'Zelfportret met verbonden oor', 1889. @The Samuel Courtauld Trust, The Courtauld Gallery, Londen. 5. 'Korenveld met patrijs', 1887. 6. 'Vaas met vijftien zonnebloemen', 1889. 7. 'Zelfportret als schilder', 1887-1888. 8. 'Zelfportret (als zenboeddhist)', 1888. 5. t/m 8.: collectie Van Gogh Museum, Amsterdam. 9. Isaac Israels, 'Vrouw en profiel, voor Zonnebloemen van Van Gogh', 1918. Museum de Fundatie, Zwolle. |
In de vaak gedramatiseerde publicaties, biografieën en films die in de loop der jaren verschenen, liepen feiten en fictie nogal eens door elkaar. En met name door die, vaak uit de duim gezogen verhalen werd Van Gogh een wereldwijd icoon.
"vindt maar mooi zooveel je kunt, de meesten vinden niet genoeg mooi." Uit een brief aan broer Theo, januari 1874, brief #17
Zoals zo vaak waren het collega-kunstenaars die als eersten het oeuvre van Vincent van Gogh op waarde schatten en tot inspiratiebron maakten. Goed voorbeeld daarvan is Isaac Israels: hierboven zie je het prachtige 'Vrouw en profiel, voor 'Zonnebloemen van Van Gogh' (uit 1918). Heel letterlijk zijn elementen van Van Gogh gebruikt in een aantal van Israels' eigen kunstwerken.
Een van de missies van het Amsterdamse Van Gogh Museum is te laten zien 'hoe en waarom' Vincent van Gogh al sinds jaar en dag kunstenaars inspireert: "of het nu gaat om zijn levensloop, onderwerpkeuze, kleurgevoel of penseelstreek. Elk jaar maakt het museum kleine, wisselende presentaties met enkele moderne of hedendaagse kunstwerken."
rijzende ster
Ook het Kröller-Müller Museum op de Hoge Veluwe heeft een flinke collectie Van Gogh-kunstwerken - bijna 90 schilderijen en ruim 180 tekeningen, en dat is te danken aan de schatrijke oprichter en naamgever Helene. Zij was erg onder de indruk van de post-impressionist: "ze herkende zijn worsteling met het geloof en zijn behoefte aan spirituele diepgang." Aangespoord door kunstkenner H.P. Bremmer begon zij in 1908 op grote schaal met het aankopen van werk van Van Gogh, terwijl niemand dat nog deed. En dat viel op, met als gevolg dat Van Goghs waarde in de kunstwereld enorm ging stijgen.
 |
| 10. 'Zeegezicht bij Les Saintes-Maries-de-la-Mer', 1988. Van Gogh Museum. 11. 'De zaaier', (foto en) collectie Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting). 12. 'Korenveld achter Saint Paul's ziekenhuis', 1889, Museum Folkwang, Essen (Dld). 13. 'Landweg in de Provence bij nacht', 1890. Kröller Müller Museum. 14. 'Moestuinen op Montmartre', 1887. Stedelijk Museum Amsterdam. 15. 'Postbode Joseph Roulin', 1888. Kröller Müller Museum. |
De grote verzameling van Ir. Vincent Willem van Gogh lag aanvankelijk op zolder in zijn huis in Laren te verstoffen, totdat ook hij doordrongen raakte van de bijzondere betekenis van de kunst van zijn oom. In 1945 werd er een grote expositie in het Stedelijk Museum Amsterdam gehouden, gevolgd door tientallen vertoningen over de hele wereld, totdat deze schilderijen, tekeningen en brieven - zoals gezegd - in 1973 onderdak vonden in het toen nieuwe Van Gogh Museum.
Dat commercieel exploiteren van de populariteit van Van Gogh bleek een hele lucratieve handel en dat is een understatement. De hebbedingen zijn niet aan te dragen! Vincent is de meest gereproduceerde artiest ter wereld, met een eindeloze hoeveelheid aan producten. You name it of het is er. In elke museumwinkel ter wereld en kijk voor de lol maar eens in de webshop van zijn eigen museum.
Zeer recent nog ging het kunsthuis een samenwerking aan met Daily Paper, een hip streetstyle kledingmerk dat ook onder "jongvolwassenen met migratieroots" erg populair is. Een nieuwe doelgroep.
En nu kan iedereen een "Van Gogh" aan de muur hebben hangen.
"In aanloop naar de dag dat het Van Gogh Museum zijn deuren weer kan openen voor het publiek leent het museum bijna echte schilderijen van Vincent van Gogh uit aan fans en bezoekers", aldus het museum. "Ken jij iemand die een bíjna echte Van Gogh boven de bank verdient? Nomineer hem of haar hier en maak diegene blij met een Van Gogh in huis."
Leuke geste? Mwah...? Het is niet 'hebben en houwen': de uitverkorene krijgt de - oké, wel knappe - reproductie slechts twee weken te leen. Een beetje zuunig....
Afgelopen maandag 11 mei bezocht minister Van Engelshoven (OC&W) het Van Gogh Museum. "Het werkbezoek stond in het teken van de gevolgen die de coronacrisis heeft voor musea en de maatregelen die getroffen worden om de collecties op een veilige manier te kunnen tonen aan het publiek", aldus het persbericht.
Ik kan het niet nalaten: Beste mevrouw van Engelshoven, die 300 miljoen voor de cultuursector is een fooi; een lachertje.
Een grimlach wel te verstaan....
-X-
De **** (4-sterren) tentoonstelling 'In the Picture', waarover ik deze blogpost schreef, is verlengd tot 30 augustus. Het museum verwacht de digitale ticketverkoop vanaf maandag 25 mei te herstarten voor de eerste bezoeken in juni.
#staysafe en #reisnietindespits als het niet nodig is....
Tekst en (iPhone)foto's: @miriamvandermeer | www.agreylady.nl, tenzij anders vermeld: zie foto's.
Bronnen: Van Gogh Museum; 'Vincent uit de doeken', uitgave bij een expo in het Noordbrabants Museum; Wikipedia.
sleutelhangers, behang, dekbedden, leesbrillen
Na de 2e Wereldoorlog kwam ook de Van Gogh-merchandising op gang. Eerst nog bescheiden: in het Stedelijk werd - na die succesvolle expositie, besloten om reproducties te gaan maken van 34 topstukken. Voor de productie daarvan werd zelfs een speciale afdeling opgericht (die ook schilderijen en tekeningen van andere kunstenaars op posters ging afdrukken en dat tot 1993, toen het Van Gogh Museum dus al 20 jaar in bedrijf was).Dat commercieel exploiteren van de populariteit van Van Gogh bleek een hele lucratieve handel en dat is een understatement. De hebbedingen zijn niet aan te dragen! Vincent is de meest gereproduceerde artiest ter wereld, met een eindeloze hoeveelheid aan producten. You name it of het is er. In elke museumwinkel ter wereld en kijk voor de lol maar eens in de webshop van zijn eigen museum.
Zeer recent nog ging het kunsthuis een samenwerking aan met Daily Paper, een hip streetstyle kledingmerk dat ook onder "jongvolwassenen met migratieroots" erg populair is. Een nieuwe doelgroep.
Van Gogh leent uit
"In aanloop naar de dag dat het Van Gogh Museum zijn deuren weer kan openen voor het publiek leent het museum bijna echte schilderijen van Vincent van Gogh uit aan fans en bezoekers", aldus het museum. "Ken jij iemand die een bíjna echte Van Gogh boven de bank verdient? Nomineer hem of haar hier en maak diegene blij met een Van Gogh in huis."
Leuke geste? Mwah...? Het is niet 'hebben en houwen': de uitverkorene krijgt de - oké, wel knappe - reproductie slechts twee weken te leen. Een beetje zuunig....
 |
| 16. 4 krijttekeningen. Van Gogh Museum. 17. 2e voorstudie 'De Aardappeleters' uit 1885. Kröller Müller Museum. 18. 'De slaapkamer', Arles, 1888. Collectie en foto: Van Gogh Museum, Amsterdam (Vincent van Gogh Stichting). 19. 'Besneeuwd landschap met Arles in de achtergrond', 1888. Van Gogh Museum. |
Ik kan het niet nalaten: Beste mevrouw van Engelshoven, die 300 miljoen voor de cultuursector is een fooi; een lachertje.
Een grimlach wel te verstaan....
-X-
De **** (4-sterren) tentoonstelling 'In the Picture', waarover ik deze blogpost schreef, is verlengd tot 30 augustus. Het museum verwacht de digitale ticketverkoop vanaf maandag 25 mei te herstarten voor de eerste bezoeken in juni.
#staysafe en #reisnietindespits als het niet nodig is....
 |
| Van Gogh merchandise. |
Bronnen: Van Gogh Museum; 'Vincent uit de doeken', uitgave bij een expo in het Noordbrabants Museum; Wikipedia.
