"Veilig samen uit naar het museum!": eenrichtingsverkeer in het anderhalve-meter-museum

“Veilig samen uit naar het museum. (Met je Museumkaart!)”, dat is de boodschap van de Nederlandse Museumvereniging (NMV) bij de heropening van de kunsthuizen op 1 juni aanstaande. Vanaf die datum kunnen | mogen | willen* musea hun deuren weer openen, maar dan wel op een kiertje.
* streep door wat niet van toepassing is.
Natuurlijk zijn ze opgetogen, maar het is ook een beetje eng. Gevalletje koudwatervrees, want het door de brancheorganisatie opgestelde coronaprotocol kent maar liefst 122 punten waaraan de aangesloten musea zich moeten committeren, uiteraard bovenop en in combinatie met de normale veiligheidsregels. En da's niet niks.

1. Dick Ket, Stilleven met hand, 1933, collectie en foto: Museum Arnhem in de tentoonstelling 'Stilleven' in Museum Gouda. 2. 'Breitner vs Israels' in Kunstmuseum Den Haag. 3. 'Juwelen! Schitteren aan het Russische Hof' in de Hermitage Amsterdam. 

Alle musea op één hoop: van het Rijksmuseum in Amsterdam tot het 'Flipje en Streekmuseum' in Tiel; van Museum De Pont in Tilburg tot het Theepottenmuseum in Swartbroek. Om maar even wat te noemen en niks ten nadele. Het ene museum ontving pre-Covid19 dagelijks zo'n 10.000 bezoekers (het Rijks), de ander - ik noem maar wat - 10 tot 50 gasten en dat was dan 'een goeie dag'. 

op één hoop

Enthousiast en daadkrachtig: zowel op de website van het Flipje en Streekmuseum als op die van het Theepottenmuseum verscheen, nét na het groene licht van Premier Rutte, het bericht dat zij open zullen gaan (resp. op 2 en 4 juni) en helemaal volgens de richtlijnen van de beroepsvereniging en dus ook van het RIVM. Wel van tevoren even bellen om een afspraak te maken: een geautomatiseerd reserveringssysteem hebben ze niet en nooit nodig gehad voor die hooguit en pak 'em beet een handjevol geïnteresseerden. Vóór de corona heel goed te managen.
Normaliter kun je er spontaan even binnenwippen en rustig rondkijken. Geen struikelblokken en niemand loopt elkaar in de weg. In ieder geval niet meer dan in de Appie of bij de bouwmarkt. Maar zonder reservering toegang geven mag dus niet meer. Het museumprotocol schrijft nogal dwingend voor dat bezoekers zich vooraf moeten registreren en dat geldt ook voor houders van een museumkaart en andere ledenpassen. En dat is niet de enige oekaze in het door het NMV opgestelde corona-reglement.

eenrichtingsverkeer in het anderhalve-meter-museum

Op basis van een rekensommetje - één persoon of huishouden per 10 m² netto-vloeroppervlak - mag het Rijksmuseum* per uur 300 mensen naar binnen laten (met een maximum van 2.000 per dag). Bij het Haagse Mauritshuis* zijn er drie tijdslots per uur waarbinnen steeds 20 bezoekers kunnen worden toegelaten (met een max van 110 personen tegelijk in het gebouw). Je gaat binnen via de voordeur en je wordt afgeserveerd via de achterdeur.

4. 'Caravaggio-Bernini. Barok in Rome' in het Rijksmuseum Amsterdam. 5. 'Mondo Mendini, De wereld van Alessandro Mendini' in het Groninger Museum. 6. 'Buiten Schilderen' in Museum Gouda. 7. 'The Art of Lace' in het TextielMuseum. 8. 'Aat Veldhoen - Levenskunst' in Museum Kranenburgh. 9. 'Eli Content, So much I gazed on beauty' in het Joods Historisch Museum.

In het Kunstmuseum* (ook) in Den Haag zal "de bezoeker straks kunnen kiezen uit twee vaste routes, die ervoor moeten zorgen dat ondanks het eenrichtingsverkeer het gevoel van dwalen door het gebouw zoals Berlage dat bedoeld heeft, nog steeds overeind blijft", belooft de woordvoerder.

In de Kunsthal Rotterdam openen ze op 1 juni de deuren met een spiksplinternieuwe tentoonstelling en een veelbelovende ook: 'Extra Large': 66 wandtapijten van o.a. Picasso, Le Corbusier en Louise Bourgeois en voor deze vertoning mogen de eerste week zo'n 60 tot 80 personen* per uur naar binnen. Het motto is: eerst even uitproberen en zien hoe het gaat. In Assen kunnen 50 bezoekers per uur terecht in het Drents Museum.
Conclusie? Vanaf 1 juni is er in de Nederlandse musea alle ruimte voor een rondje slow art.

* deze informatie is ontleend aan een artikel in het Dagblad van het Noorden.

crowd controle en in shifts kunstkijken

Veel kleine tot middelgrote musea werken met onbetaalde krachten*. Een op de vijf draait zelfs volledig op vrijwilligers. Soms met anderhalve-man-en-een-paardenkop in vaste dienst (directeur, tevens manager gevulde koeken...) wordt de openstelling vaak gegarandeerd door doorgaans zeer enthousiaste gastpersonen.
En ja, daarvan is de meerderheid gepensioneerd. 65-Plusser. Oei, dat is juist de populatie met een verhoogde kans op het krijgen van heftige verschijnselen van het coronavirus. En dan ligt deze regel voor de hand: "oudere vrijwilligers of vrijwilligers die om een andere reden tot de risicogroep behoren, worden volgens het 'protocol voor heropening musea' ontraden om naar het museum te gaan." Logisch, maar wel een extra uitdaging voor wat betreft de bemensing van die kleine kunsthuizen.

* landelijk werken er zo'n 28.000 vrijwilligers bij musea.

Het Museum: Juist Nu! (niet)

De coronacrisis zet alles op scherp en juist ook weer niet. Want waar doe je goed aan?
Zo komt er ook geen landelijke mediacampagne. Geen wervende Ster-spotjes met "Het Museum: Juist Nu!"

10. Keith Haring in Bozar Brussel (B). 11. Eddy Posthuma de Boer in het Fotomuseum Den Haag. 12. 'In The Picture' in het Van Gogh Museum.

"Probleem" is dat Rutte en De Jonge (in casu Van Dissel van het RIVM) reizen met het openbaar vervoer louter voor de lol nu niet toestaan. De bedoeling is om het aantal reisbewegingen zoveel mogelijk te beperken ten faveure van hen met een cruciaal beroep. Dus liever geen pensionado's en -da's die hun NS-Vrije-Keuzedag verzilveren voor een dagje-uit-in-eigen-land-inclusief-een-museumbezoek (en dan het liefst zo ver mogelijk, want dan heb je het meeste profijt van je 'gratis' treinkaartje). Ja, ik weet hoe het werkt...  

dagje-uit-in-eigen-land-plus-museumbezoek

Niet alleen musea blijken enigszins huiverig te zijn voor heropening; uit onderzoek* is gebleken dat 58% - oftewel 6 op de 10 personen - verwacht een museumbezoek meer dan een maand uit te zullen stellen (tegen 22% die zegt wel direct te komen). Op zich maar goed ook: er is tenslotte minder capaciteit. "Aarzelingen over bezoek aan musea zitten voornamelijk in de mogelijkheid tot het afstand houden van andere bezoekers, het veilig gebruik van toiletten en het aanraken van deurklinken en trapleuningen. (...) In eerste instantie zullen musea dan ook vooral bezoekers uit de eigen omgeving of regio ontvangen", aldus de overkoepelende Museumvereniging.
* uitgevoerd door Hendrik Beerda Brand Consultancy in opdracht van de NMV.

Nog zoiets. Musea hebben heel erg moeten puzzelen met de tentoonstellingsplanning. Het wereldwijde, intermuseale bruikleenverkeer is grootschalig en intensief en een ongekende logistieke operatie. "Als een tentoonstelling verlengd of uitgesteld wordt, moeten alle bruikleengevers daarmee akkoord gaan. En dan moeten de stukken ook maar net beschikbaar zijn in die periode."
Bewonderenswaardig hoe goed de musea daarin zijn geslaagd. Bijna alle lopende exposities zijn verlengd (zoals blijkt uit deze blogpost. De foto's die je hier ziet, zijn van 15 tentoonstellingen waarover ik een verslag schreef - klik op de link - en die stuk voor stuk nog voor langere tijd te zien zullen zijn, ondanks de lock down van 10 weken ).

13. Martin Jarrie in Museum Belvédère. 14. 'HIER. Zwart in Rembrandts tijd' in Museum Het Rembrandthuis. 15. 'Beeldmacht' in het Frans Hals Museum (Hal).

Ben jij ook hongerig om weer een museum te bezoeken? Heb je ook behoefte aan troostrijke kunst en inspiratie? Ik snak en popel!

-X-


Reserveer een kaartje vóóraf, #houafstand en #staysafe!

PS. Artikel 19 van het protocol: "het maken van foto’s of video-opnamen is (voorlopig) niet toegestaan."
Ik ben benieuwd of musea dit voorschrift gaan handhaven?

Het anderhalve-meter-museum: 16. @Museum de Fundatie. 17. Museum De Lakenhal, concept @Resi van der Ploeg. Beide foto's van hun Instagram-account.

Tekst en (iPhone)foto's: @MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl, tenzij anders vermeld (zie foto's).