Voor mijn verslag van het Photoszene Festival gaan we de grens over naar onze oosterburen. Naar Keulen wel te verstaan en die stad blijkt - heel terecht - een populaire bestemming onder (Nederlandse) dagjesmensen en stedentrippers. De charmante (binnen) stad wordt gedomineerd door die fantastische gotische Dom (en de grootste kathedraal van Duitsland) en wat dacht je van een reisje langs de Rijn (Rijn, Rijn... ♫). Daarnaast heeft de stad ook kunstsympathisanten veel te bieden, want binnen de poorten staan maar liefst 14 (kunst)-musea, veel culturele instellingen en kent de stad een levendige art scene met galerieën, open ateliers en studio's. Voor ieder wat wils.
Ik focus mij voor dit verslag op zes daarvan, namelijk op díe kunsthuizen die participeren in het Photoszene festival Keulen. Van 3 tot en met 12 mei vind deze toonaangevende fotografie-happening plaats all over Keulen en - goed om te weten - veel van de exposities zijn ook ná de genoemde festivalperiode nog te bezoeken.
Vandaag lees je alles (nou ja, alles? veel) over 'Artist Meets Archive', vrij vertaald als 'Kunstenaar ontmoet archief'. En ik beloof je, daar is niets stoffigs of sulligs aan....
Al meer dan 30 jaar wordt in Keulen het Photoszene Festival georganiseerd en daarmee heeft de stad voor wat betreft de kunstzinnige fotografie een naam hoog te houden. Halfjaarlijks - zowel in de lente, als in het najaar - brengt het artistieke fotografie onder de aandacht van het grote publiek, door het organiseren van dit prestigieuze internationale evenement.
Voor deze editie is gekozen voor het thema 'Artist Meets Archive', oftewel kunstenaars - zes om precies te zijn - duiken in foto-archieven en 'doen hun ding'. De deelnemende artiesten zijn afgedaald naar de krochten van de musea en met dat 'verstofte' beeldmateriaal aan de slag gegaan om daar een eigen draai aan te geven. Dat in depots opgeslagen beeldmateriaal wordt nu, door uitwisseling met de zes internationale kunstenaars zichtbaar gemaakt.
Tegelijkertijd worden in zo'n 70 instituties, denk dan aan kunsthuizen, galerieën, culturele instellingen en dergelijke, foto-gerelateerde exposities gehouden met het onderhavige topic. Op tal van plekken is er aandacht voor de grote diversiteit aan fotografische uitingen in de collecties en bestanden van creatieve organisaties in de stad.
Tan raakte geïnteresseerd in de ietwat kleffe jaren '50 en '60 reclameadvertenties voor de 'Agfacolor' film en maakte daarmee een expositie die de naam 'GAAF' meekreeg, als anagram van Agfa. Die foto's hebben een hoog toen-was-geluk-nog-heel-gewoon-gehalte, met de vrouw in een decoratieve rol. Verder verwijst Tan's keuze naar de kleurrijke, vroege wereld van de fotografie, waarbij de euforie van de Duitse economische wonderjaren worden getoond. In Nederland was het overigens niet anders. Jeugdsentiment.
Fiona Tan met 'GAAF' van 4 mei t/m 11 augustus 2019 in Museum Ludwig.
De tweede tentoonstelling met een Nederlandse tintje is die van Erik Kessels (Roermond, 1966). Kessels is ondernemer, maar in zijn hoedanigheid als verzamelaar van, en schrijver over fotografie maakte hij de expositie 'Archive Land', want ook met het ontwerpen van exhibities heeft Kessels meer dan genoeg ervaring. Met deze vertoning ontsluit hij de fotografische collectie van het MAKK (Museum für Angewandte Kunst Köln).
Het Keulse design museum heeft een 'catalogus' in de vorm van een encyclopedisch beeldarchief. De hele collectie is ooit - bij het verwerven - gefotografeerd en die foto's bewerkte Kessels tot oversized speelkaarten, waarmee hij een "begaanbare ruimte-installatie maakte en een tijdelijke 'opgraving' creëerde. Een geluidsinstallatie met elektronische muziek van de Brit Robin Rimbaud, alias SCANNER, vertaalt het archief in een klankveld."
Het klinkt allemaal nogal cryptisch, maar hopelijk wordt een en ander duidelijk bij het zien van de door mij gemaakte foto's van de expositie. Erik Kessels met 'Archive Land' van 4 mei t/m 2 juni in MAKK.
De Israëlische kunstenaar Ronit Porat (1975) werkt al jaren met fotografisch materiaal en neemt dit, samen met archiefgegevens en biografische teksten, op in haar installaties. Zij 'begroef' zichzelf voor dit project enkele weken in de grafische collectie van het Kölnisches Stadtmuseum. Met de daar opgeslagen prentbriefkaarten uit de jaren 1918 tot 1938 maakte de kunstenaar "collage- en Dada-achtige fotomontages, waarmee zij nieuwe verhalen creëerde en een denkbeeldige reis maakte", aldus de persinformatie. Ronit Porat met 'Paradiesvogel' van 4 mei t/m 14 juli in het Kölnisches Stadtmuseum.
Voor de tentoonstelling 'Coeln - Cathedral of Light' werkte de Fin Ola Kolehmainen (1964) met foto's uit het Rheinisches Bildarchiv, zeg maar het stadsarchief van Keulen (en omstreken).
De kunstenaar staat internationaal bekend om zijn minimalistische, abstracte close-ups van architectonische details en het is daarom niet verwonderlijk dat hij zich richtte op de foto's uit dat stadsarchief. Het depot heeft enorm veel beeld dat handelt over de kerkarchitectuur en de kunstschatten in die godshuizen (Keulen heeft maar liefst twaalf romaanse kerken, gebouwd tussen circa 1000 tot 1200), waarbij "de aspecten licht, ruimte en kleur een doorslaggevende rol spelen." Zijn installatie over de bouwgeschiedenis van de Dom van Keulen, staat opgesteld in Kaune Contemporary. Kolehmainen is met zijn kunstwerk in de vorm van een oversized 'leporello' (dat is zo'n harmonica- of zigzagboek) te gast in deze galerie gevestigd in de kapel van een voormalig klooster. Hoe toepasselijk.
Tekst en (iPhone)foto's: ©MiriamvanderMeer | www.agreylady.nl, tenzij anders vermeld.
Ik focus mij voor dit verslag op zes daarvan, namelijk op díe kunsthuizen die participeren in het Photoszene festival Keulen. Van 3 tot en met 12 mei vind deze toonaangevende fotografie-happening plaats all over Keulen en - goed om te weten - veel van de exposities zijn ook ná de genoemde festivalperiode nog te bezoeken.
Vandaag lees je alles (nou ja, alles? veel) over 'Artist Meets Archive', vrij vertaald als 'Kunstenaar ontmoet archief'. En ik beloof je, daar is niets stoffigs of sulligs aan....
 |
| 1. FT_Agfa2, Agfa Werbeaufnahme, 1950/60er Jahre, Archiv Museum Ludwig. 2. en 3. Werk van Ronit Porat in Kölnisches Stadtmuseum. |
Voor deze editie is gekozen voor het thema 'Artist Meets Archive', oftewel kunstenaars - zes om precies te zijn - duiken in foto-archieven en 'doen hun ding'. De deelnemende artiesten zijn afgedaald naar de krochten van de musea en met dat 'verstofte' beeldmateriaal aan de slag gegaan om daar een eigen draai aan te geven. Dat in depots opgeslagen beeldmateriaal wordt nu, door uitwisseling met de zes internationale kunstenaars zichtbaar gemaakt.
Tegelijkertijd worden in zo'n 70 instituties, denk dan aan kunsthuizen, galerieën, culturele instellingen en dergelijke, foto-gerelateerde exposities gehouden met het onderhavige topic. Op tal van plekken is er aandacht voor de grote diversiteit aan fotografische uitingen in de collecties en bestanden van creatieve organisaties in de stad.
verstofte archieven
Ik begin dit verslag met de Nederlandse connectie en dat zijn er twee. En (dames gaan voor, dus) als eerste komt de Nederlands-Indonesische kunstenaar en filmmaker Fiona Tan (1966) aan bod, die onderzoek deed in het mooie Museum Ludwig. In dat kunsthuis mocht zij zich bezig houden met het reclamearchief van de firma Agfa. Al zo'n veertig jaar beheert het museum tienduizenden foto's, dia's en negatieven van dit, van oorsprong Belgische bedrijf dat wij vooral kennen als producent van die ouderwetse, analoge fotorolletjes.Tan raakte geïnteresseerd in de ietwat kleffe jaren '50 en '60 reclameadvertenties voor de 'Agfacolor' film en maakte daarmee een expositie die de naam 'GAAF' meekreeg, als anagram van Agfa. Die foto's hebben een hoog toen-was-geluk-nog-heel-gewoon-gehalte, met de vrouw in een decoratieve rol. Verder verwijst Tan's keuze naar de kleurrijke, vroege wereld van de fotografie, waarbij de euforie van de Duitse economische wonderjaren worden getoond. In Nederland was het overigens niet anders. Jeugdsentiment.
Fiona Tan met 'GAAF' van 4 mei t/m 11 augustus 2019 in Museum Ludwig.
 |
| 1. t/m 3. Fiona Tan, 'Gaaf' in Museum Ludwig. Dan drie foto's Erik Kessels: 4. Zaaloverzicht. 5. Auswahl aus dem Archiv des Museum für Angewandte Kunst Köln von Erik Kessels © MAKK. 6. Zaaloverzicht. |
Het Keulse design museum heeft een 'catalogus' in de vorm van een encyclopedisch beeldarchief. De hele collectie is ooit - bij het verwerven - gefotografeerd en die foto's bewerkte Kessels tot oversized speelkaarten, waarmee hij een "begaanbare ruimte-installatie maakte en een tijdelijke 'opgraving' creëerde. Een geluidsinstallatie met elektronische muziek van de Brit Robin Rimbaud, alias SCANNER, vertaalt het archief in een klankveld."
Het klinkt allemaal nogal cryptisch, maar hopelijk wordt een en ander duidelijk bij het zien van de door mij gemaakte foto's van de expositie. Erik Kessels met 'Archive Land' van 4 mei t/m 2 juni in MAKK.
Dan de Belgische Antje van Wichelen. Voor 'Noisy Images' - waarvoor zij gebruik maakte van het historisch archief van het etnografische Rautenstrauch-Joest-Museum - verdiepte de kunstenaar zich in hun koloniale fotografie. Een heel actueel onderwerp, want alle volkenkundige (of wereld-) musea - alle musea, eigenlijk - bezinnen zich op de herkomst van hun collectie en de consequenties voor het beheer en het vertonen daarvan. Van Wichelen onderzocht als artist in residence het materiaal en maakte daarmee een film (meerdere films) met de oude foto's uit het archief. Als kijker word je uitgenodigd om zelf op onderzoek uit te gaan. Antje van Wichelen en 'Noisy Images' van 4 mei t/m 16 juni 2019 in Rautenstrauch-Joest-Museum.
De Israëlische kunstenaar Ronit Porat (1975) werkt al jaren met fotografisch materiaal en neemt dit, samen met archiefgegevens en biografische teksten, op in haar installaties. Zij 'begroef' zichzelf voor dit project enkele weken in de grafische collectie van het Kölnisches Stadtmuseum. Met de daar opgeslagen prentbriefkaarten uit de jaren 1918 tot 1938 maakte de kunstenaar "collage- en Dada-achtige fotomontages, waarmee zij nieuwe verhalen creëerde en een denkbeeldige reis maakte", aldus de persinformatie. Ronit Porat met 'Paradiesvogel' van 4 mei t/m 14 juli in het Kölnisches Stadtmuseum.
 |
| 1. © Antje VanWichelen. Foto/Image [d/e]: "NgaretaAporo", Rautenstrauch-Joest-Museum, Inv.no. 25. 2. Antje Van Wichelen © Lucia Halderen. 3. t/m 5.Drie werken van Ronit Porat uit 'Paradiesvogel' in het Kölnisches Stadtmuseum. |
De kunstenaar staat internationaal bekend om zijn minimalistische, abstracte close-ups van architectonische details en het is daarom niet verwonderlijk dat hij zich richtte op de foto's uit dat stadsarchief. Het depot heeft enorm veel beeld dat handelt over de kerkarchitectuur en de kunstschatten in die godshuizen (Keulen heeft maar liefst twaalf romaanse kerken, gebouwd tussen circa 1000 tot 1200), waarbij "de aspecten licht, ruimte en kleur een doorslaggevende rol spelen." Zijn installatie over de bouwgeschiedenis van de Dom van Keulen, staat opgesteld in Kaune Contemporary. Kolehmainen is met zijn kunstwerk in de vorm van een oversized 'leporello' (dat is zo'n harmonica- of zigzagboek) te gast in deze galerie gevestigd in de kapel van een voormalig klooster. Hoe toepasselijk.
'Coeln - Cathedral of Light' van Ola Kolehmainen van 12 april t/m 2 juni in Kaune Contemporary.
De laatste van dit zestal is de Franse fotograaf Roselyne Titaud (1977) die foto's uit de inventaris van de Photografische Sammlung selecteerde. Onder de titel 'Die Hummer-Quadrille' plaatste zij deze "in een associatieve dialoog met eigen motieven." Titaud, geïntrigeerd door de 'verborgen schatten' die ze vond, combineert zwart- wit foto’s en kleurenafdrukken in verschillende formaten. De kunstenaar 'ziet' overal stillevens, zowel binnen- als buitenshuis. Zij fotografeert verstilde interieurs en ook in haar werk in de natuur zoekt zij het detail.
Naast de tentoonstelling in het kader van 'Artist Meets Archive' is er ook de presentatie 'Géographies des limites humaine' te bewonderen. Roselyne Titaud. 'Die Hummer-Quadrille' van 4 mei t/m 21 juli in het Photografische Sammlung/ Stiftung Kultur.
De conclusie? Voor de die hard fotografie-liefhebber is er slechts één ding: spoorslags afreizen naar Keulen voor het Photoszene Festival Köln. Een fotografie-parcours om U tegen te zeggen.
Naast de tentoonstelling in het kader van 'Artist Meets Archive' is er ook de presentatie 'Géographies des limites humaine' te bewonderen. Roselyne Titaud. 'Die Hummer-Quadrille' van 4 mei t/m 21 juli in het Photografische Sammlung/ Stiftung Kultur.
 |
| 1. t/m 3. 'Coeln - Cathedral of Light' van Ola Kolehmainen in Kaune Contemporary. 4. t/m 7. Roselyne Titaud. 'Die Hummer-Quadrille' in het Photografische Sammlung/ Stiftung Kultur. |
Vanuit Utrecht - ook een Domstad - is Keulen (met de ICE) in 2 á 2½ uur te bereiken. Wie met de auto gaat en/of in het (zuid)oosten van het land woont, die is er helemaal in een vloek en een zucht....
-X-
En als je dan toch in Keulen bent....!
Uiteraard nam ik de gelegenheid te baat om nog wat verder te kijken (dan mijn neus lang is) en (nogmaals) Museum Ludwig aan een grondig onderzoek te onderwerpen.
Dat verslag hou je van mij tegoed.
 |
| Uw (ietwat verschrikt kijkende) razende reporter bij de vertoning van Ola Kolehmainen. |
