Een kleurexplosie van glas: Dale Chihuly in het Groninger Museum

21 december 2018
"Fotograferen? Ja, graag! If you love the Chihuly-exhibition, aarzel dan niet, maak foto's en deel die op jouw favoriete sociale media. En het is nóg leuker om mensen te fotograferen die foto's van Chihuly-kunstwerken maken.
Hmmmm, hier ligt een uitdaging... 🤔"

Aldus het bijschrift op de Instagram-pagina van het Groninger Museum. Aanleiding voor deze post (foto + bijschrift) is de begin december geopende tentoonstelling met de clowneske glazen en vaak enorme werkstukken van de Amerikaan Dale Chihuly.
Loop met mij langs de kleurrijke, amorfe creaties van een glaskunstenaar die sinds 1976 geen blaaspijp meer in de mond heeft genomen.

Hé? Wat?



1. 'Fire Orange Baskets', 2002-2013. 2. Chihuly in zijn werkplaats ©DaleChihuly. 3. 'Baskets', 1980-1988.
Tja? Glassculpturen in een museum? Glas, net als keramiek, wordt voornamelijk geassocieerd met toegepaste kunst, design zo je wilt. Vaas, schaal. Dus deze expositie is nogal gewaagd, want is glaskunst wel 'echte' kunst? Glaskunst neigt ook naar kitsch. Toch? Sommig werk, althans. Neem bijvoorbeeld die semi-artistieke veelkleurige 'Venetiaanse' dierfiguurtjes of presse papiers.
Maar oké, het serieuze, grotere werk kun je op zijn minst tot de hogere ambachtskunde rekenen, want ja, bij glasblazen komt een flinke dosis vakmanschap kijken. Heel fascinerend hoe zo'n roodgloeiende bal glas aan een holle buis wordt geblazen, gedraaid, geknepen, geknipt. Weer terug in de loeiende glasoven, weer blazen, draaien, duwen.
Veel zweet, (zwaarte- en middelpuntvliedende-) kracht en souplesse en dat het zwaar werk is, wordt duidelijk in het filmpje over de Chihuly hotshop aan het begin van de tentoonstelling.

"Glaskunst is B-kunst"

"Een verrassende en gedurfde tentoonstelling", aldus het NRC (13/12 jl.). "Op wat vazen op de afdelingen voor toegepaste kunst na, zijn in musea voor moderne en hedendaagse kunst doorgaans alleen de vitrines van glas. Glaskunst is B-kunst, ondergebracht in gespecialiseerde musea (zoals het glasmuseum in Leerdam en ook Museum Jan van der Togt in Amstelveen heeft een behoorlijk grote collectie, red.). Met de tentoonstelling 'Chihuly' neemt het Groninger Museum het dus niet alleen op voor een in Europa onbekend kunstenaar, maar ook voor een museaal weinig gewaardeerd medium."

GlassStress

Hoewel? Is dat wel zo? In het Dordrechts Museum kon je in de zomer van 2016 de tentoonstelling 'GlassFever' zien met hoogtepunten uit de Berengo*-collectie. En sinds 2011 is GlassStress een vast onderdeel van de Biennale in Venetië. Voor die tentoonstellingen in het historische Palazzo Franchetti hebben grote namen uit de internationale kunstscene door de jaren heen werk gecreëerd. Ik noem een Ai Weiwei, Louise Bourgeois, Song Dong, Joseph Kosuth, Tony Cragg, Hans Op de Beeck, Jaume Plensa en zo kan ik nog wel even doorgaan. (Voor meer: kijk even op hun site).
Ten slotte zou ik onze 'eigen' Maria Roosen onder de aandacht willen brengen. Hoewel zij zichzelf geen glaskunstenaar noemt ("ik ben beeldhouwer"), is het gros van haar werk gemaakt van de - na bewerking - zo breekbare combinatie van zand, soda en kalk.

Adriano Berengo: galeriehouder en (glas-)kunsthandelaar die 25 jaar geleden de glasindustrie op Murano nieuw leven inblies door hedendaagse kunstenaars te laten samenwerken met de meesterblazers uit de glaswerkplaatsen (Bron: Volkskrant). 







1. 'Basket and Reed Quad Drawing', 2008. 2. Detail van 'Niijima Floats', 1992-2018 bij de ingang van de expo. 3. Onderdeel van "Grand Stairwell Installation'  (2018) in het trappenhuis. 4. en 5. 'Baskets', 1980-1988. 6. Zaal met 'venetians', 1988-2006. 
Goed. Dat voor wat betreft het kunstgehalte van glassculpturen in het algemeen. Óver naar het mooie Groninger Museum* en "ervaar de sensationele creaties van de wereldberoemde Amerikaanse kunstenaar Dale Chihuly. Een ontdekking van glas, licht en kleur voor de hele familie." Lovende woorden en een wervende oproep van het Groningse kunsthuis, die deze vertoning reden vond om de entreeprijs te verhogen tot € 20,00 p.p. en op de museum(jaar)kaart opgeld te heffen van € 5,- (online € 18,--).
Is deze toeslag te rechtvaardigen? Dat is de vraag.
Ik ben groot fan! Het in 1994 geopende en veelbesproken gebouw ontworpen door Alessandro Mendini in 'Memphis-stijl'  getuigt van durfal!  

a closer look

Overweldigend en 'sensationeel' is de vertoning met de objecten van de in Tacoma (Washington, VS) geboren Dale Chihuly (1941) zeker. Wanneer je het museum vanuit de grauwe, mistige december-donkerte betreedt, dan word je gelijk vrolijk. Wát een spetterende kleuren! Allemaal wulpse, amorfe plastieken en één en al spektakel door maar liefst 16 enorme zaal-vullende installaties (zeg maar gerust showstoppers), naast veel (cilinder-)vaas- en schaalvormige voorwerpen. 
Mijn complimenten en thumbs up voor de lichttechniek, want alle kunststukjes worden prachtig uitgelicht. En dat is cruciaal bij elke tentoonstelling, maar zeker bij expo's met van dit soort kleurrijke en lichtvangende objecten.
Alles bij elkaar nodigt de expositie uit tot het maken van (zeer '#instagrammable') foto's, wat door het museum dus niet alleen schoorvoetend wordt gedoogd, maar zelfs wordt gestimuleerd. Dat op zich is een unicum, want er wordt tegenwoordig (te) vaak en (te) veel gefotografeerd, een bron van ergernis voor de bezoeker die rust en bezinning zoekt en die hoopt op een vredig fotografievrij uurtje.
(En "de pot verwijt de ketel...", oftewel "hij die zonder zonde is..."! :-) 

glass as a fine art

Uit de bij de tentoonstelling verstrekte handout blijkt dat de expositie speciaal voor het museum is gecompileerd in samenwerking met de Chihuly Studio. Maar liefst zeven grote zeecontainers en vijftien vrachtwagens met glazen onderdelen gingen op transport vanuit zijn werkplaats Seattle, de stad waar ook het Chihuly Garden and Glass is gevestigd. Chihuly's eigen museum trekt jaarlijks zo'n zevenhonderdvijftigduizend bezoekers. 
In (er gaat niets boven) Groningen zie je - verdeeld over twee verdiepingen - het spectaculaire werk van de glaskunstenaar en ook buiten zijn er - met recht - huzarenstukjes te bewonderen.






1. In de buitenlucht 'Neon 206' (2017). 2. t/m 5. 'Northwest Room'. 6. 'Mille Fiori' (2018) een 'glastuin' geïnspireerd op de tuin van moeder van de kunstenaar. 
Ter voorbereiding op mijn bezoek aan de tentoonstelling (en deze blogpost), verdiepte ik mij in de figuur Dale Chihuly. Want - net als velen met mij - had ik niet eerder van deze glas-artiest gehoord. Dus vandaar dat ik het worldwideweb op dook en s' mans naam intikte. En dan blijkt dat er niet heel veel informatie te vinden is, anders dan een overduidelijk door Chihuly en/of zijn medewerkers geredigeerde (en slecht vertaalde) biografie op Wikipedia.

Daar geen genoegen mee nemend, zocht ik verder en stuitte ik - tot mijn verbazing - op een nogal venijnige recensie over het werk én de persoon Dale Chihuly in The Seattle Times, nota bene de regionale krant uit Chihuly's thuisbasis. Het artikel dateert uit 2010 en het laat geen spaan heel van de kunstenaar en zijn entourage.
Als voorbeeld van de teneur van het artikel die de kunstenaar én zijn glas-imperium met de grond gelijk maakt, dit citaat.  "(....) But what many don't know is that Chihuly — a Northwest icon who has built a multimillion-dollar business — generates the bulk of that exposure himself. Most of those hugely popular exhibitions weren't organized and distributed by art museums, but by Chihuly Inc. And those books and television shows? Most of them were produced by Chihuly's publishing company, Portland Press. All that publicity has inflated the public notion of Chihuly's status in the art world. (...) In marketing terms, he has become his own worst enemy." 

work in progress

Het verwijt komt hier op neer: de bipolaire Chihuly (niet mijn woorden) is een wisselvallige, veeleisende man die al sinds 1976 zelf geen glas meer blaast. Niets 'meer' dan een gewiekst zakenman die een merknaam, een brand verkoopt met magazijnen vol in hoog tempo vervaardigd glaswerk. Zijn 'glasfabriek' verkoopt maar al te graag kant en klare tentoonstellingen met het doel zoveel mogelijk geld te verdienen aan de 'kunstwerken' en alle merchandise er omheen (op bol-punt-com zie je een grote hoeveelheid boeken, die in eigen beheer zijn uitgeven).

Lang verhaal kort: Dale Chihuly heeft gedurende zijn leven niet alleen maar fans gemaakt. Is hier sprake van - wat wij in Mokum kinnesinne noemen? Wordt "de bekendste hedendaagse glaskunstenaar" (volgens Wikipedia) zijn succes misgund?






1. Object uit de 'Fire Orange Baskets'-serie (2002-2013). 2. 'Sapphire Neon Tumbleweeds', (2016). 3. Werk uit de 'Rotolo'-serie, (2015-2018). 4. en 5. 'Float Boat' en 'Fiori Boat', 2012. 6. 'Red Reeds', 2010.
Hoe het ook zij: wij laten ons de pret niet drukken! Geniet vooral met volle teugen van de - al dan niet 'kunstige' - maar zeker vrolijk-makende objecten en installaties in het Groningen museum.
Fijn, zo tijdens deze donkere dagen.

De tentoonstelling 'Chihuly' is nog te bezoeken tot en met 5 mei. Kijk even op de website voor bezoekersinformatie.


-X-


In het Groninger museum kun je een volledig dagje-uit, want naast de overweldigende glasinstallaties van Chihuly, is er ook een hele charmante expositie met de intrigerende naam 'GRRROM!'

Meer weten? Hou dan mijn blog in de gaten. Of beter nog: 'abonneer' je op mijn artikelen door mijn facebook-pagina of Instagram-account te liken!
Geen FB of IG? Via bloglovin kan ook.


Tekst en (iPhone)foto's: ©MiriamvanderMeer (www.agreylady.nl).

Auto Post Signature

Auto Post  Signature