That's the question. Het kan ook allebei, natuurlijk. Slenter een uurtje langs de sfeervolle en kriskras door de binnenstad verspreide stalletjes met kerst-geneugten (eet een reibekuchen, liebesapfel of kaiserschmarren met een bekertje gluhwein), maar kies dan - wat mij betreft - voor een bezoek aan het mooie Museum Ludwig. Want kerstmarkten in Dusseldorf, Aken of Keulen? Leuk en gezellig, hoor. Maar toch? If you've seen one, you've seen them all (sorry aan de kerstmarkt-adepten). Een museum daarentegen...
Dus wanneer je eerdaags een bezoek brengt aan Keulen, verwarm je dan een uurtje of wat in het mooie Museum Ludwig. Daar word je zaal na zaal verrast door de mooiste moderne en hedendaagse kunst.
Een tipje van de sluier? Kom maar mee....
 |
| 1. Andy Warhol, Portrait Peter Ludwig, foto: © Museum Ludwig. 2. Claes Oldenburg, 'Giant Soft Swedish Light Switch (Ghost Version)', 1966. 3. Jasper Johns, 'Map', 1967-1971. |
Wat een mazzelkonten! (Om het maar even populair te zeggen). Europa's meest uitgebreide verzameling Amerikaanse popart (de grootste buiten de VS); de op twee na grootste Pablo Picasso-collectie ter wereld (na Barcelona en Parijs); een toonaangevende collectie met Duits expressionisme; zo'n 600 exemplaren van de
Russische avant-garde (met o.a. Chagall, Rodchenko en Malevich) en een pico bello verzameling historische fotografie (Agfa-Photo-Historama).
Vandaag de dag herbergt het Keulse kunsthuis een van de belangrijkste collecties twintigste- en eenentwintigste eeuwse kunst in de wereld en een heleboel (écht heel veel!) van die kunstwerken werden in 1976 helemaal gratis en voor niks geschonken door verzamelpaar Peter en Irene Ludwig. En dan is het toch niet meer dan logisch om het kunsthuis te vernoemen naar je weldoeners? En zo geschiedde: Museum Ludwig.
een grenzeloze verzamelstoornis
Je kunt het gerust een keten noemen: in 12 steden* staat een museum met 'Ludwig' in de naam, met die in Keulen als hoofdfiliaal. (Er zijn 19 verschillende musea waar kunst uit de sammlung is ondergebracht). En dat allemaal omdat de chocolade-magnaat (o.a. het merk 'Lindt') en kunstgenieter Peter Ludwig (1925 - 1996) en zijn vrouw Irene alles verzamelden wat los en vast zat. You name it en ze spaarden het. Van Griekse antieke kunst, werken uit de middeleeuwen, barok en rococo, tot precolumbiaanse artefacten. Ook kunst uit Afrika, China en Indië en de 'modernen', met - zoals hierboven beschreven - een belangrijke popart-collectie en enorm veel werken van Picasso. Verder bevatte de collectie islamistisch keramiek, porselein, meubels en kunstnijverheid (bron: Wikipedia).
"Oh, dát is mooi"! "Nee, die heb ik nog niet"! "Zal ik die (ook) nemen"? "Weet je wat? Ik doe ze allebei"! Van dat werk...
Ik heb mij laten vertellen dat de complete verzameling zo'n 14.000 stuks omvatte.
* Keulen, Aken (2x), Wenen, Oberhausen, Saarlouis, Koblenz, Bamberg, Boedapest, Bazel, Beijing en Sint-Petersburg.
 |
| 1. Gerhard Richter,'Krieg (Abstrakt Nr. 484)', 1981. 2. Jörg Immendorff, 'o.T. (Maske)', 1994. 3. Yan Pei-Ming, 'Mao', 1991. 4. Martin Kippenberger, 'Ohne Titel (Vögel und Panzer)', 1991. 5. Barnett Newman, 'Midnight Blue', 1970. |
Museum Ludwig, met een inpandige concertzaal - thuisbasis van de Kölner Philharmonie - is gehuisvest in een markant, architectonisch gebouw, maar daar zie je niet zo heel veel van. Het kulturhaus zit namelijk 'ingeklemd' tussen de prachtige, gotische Keulse Dom die al eeuwen het centrale plein domineert, de rivier de Rijn en het hauptbahnhof van Keulen.
Eenmaal binnen overvalt je de grootsheid van het gebouw: Museum Ludwig heeft een tentoonstellingsoppervlak van zo’n 8.000 m². In de kelder vind je de hedendaagse kunst; de tijdelijke exposities - momenteel o.a. Gabriele Münter, 'Malen Ohne Umschweifen' (mijn verslag zie je hier) op de begane grond; thema-exposities, popart, minimalisme en abstract-expressionisme worden vertoond op de eerste verdieping en andere kunststromingen uit de vaste collectie én fotografie zie je op de tweede. En dan dat spectaculaire trappenhuis!
een verzameling is nooit compleet
Goed. Over popart gesproken. Ik wil het met je hebben over de enorme collectie van de heer en mevrouw Ludwig. Het was er eentje waar je u tegen zegt en dat is best bijzonder, want aanvankelijk waren zij - net als zovelen in die tijd - nogal onwennig en geshockeerd.
Ruim vijftig jaar geleden zag het "hoaders-paar" (en beiden afgestudeerd in kunstgeschiedenis) in het MoMa in New York een sculptuur van George Segal en de aanvankelijke afkeer voor diens popart-kunst sloeg al gauw om in fascinatie. Zij raakten steeds enthousiaster voor de eigentijdse stijl met z'n reflectie op de populaire massacultuur.
Popart is oorspronkelijk een Britse stroming die halverwege de jaren '50 ontstond. Enkele jaren later sloeg de beweging over naar de VS, waar het in de loop van de sixties volop tot bloei zou komen en zou uitgroeien tot misschien wel de meest populaire naoorlogse kunststroming. In ieder geval een stijl waarin het meeste geld omgaat.
Ruim vijftig jaar geleden zag het "hoaders-paar" (en beiden afgestudeerd in kunstgeschiedenis) in het MoMa in New York een sculptuur van George Segal en de aanvankelijke afkeer voor diens popart-kunst sloeg al gauw om in fascinatie. Zij raakten steeds enthousiaster voor de eigentijdse stijl met z'n reflectie op de populaire massacultuur.
Popart is oorspronkelijk een Britse stroming die halverwege de jaren '50 ontstond. Enkele jaren later sloeg de beweging over naar de VS, waar het in de loop van de sixties volop tot bloei zou komen en zou uitgroeien tot misschien wel de meest populaire naoorlogse kunststroming. In ieder geval een stijl waarin het meeste geld omgaat.
 |
| 1. Popart-zaal. 2. David Hockney, 'Sunbather', 1966. 3. Tom Wesselmann, 'Landscape No.2', 1964. 4. George Segal, 'The Restaurant Window', 1967. 5. Robert Rauschenberg, 'Allegory', 1959-1960. |
Popart gebruikte beelden uit het alledaagse leven. Op zich was dat niet zo revolutionair, maar pop-artiesten* combineerden een beeldtaal dat gretig leentjebuur speelde bij de reclamewereld, bij design en strips en comics en dat leverde een nieuw 'vocabularium' op. Zij namen banale voorwerpen en afbeeldingen uit de populaire cultuur om daarmee de consumptie-maatschappij te ironiseren. Veel popart-werken waren op de eerste plaats vooral decoratief en de verhalen die met popart verteld werden, waren heel divers en 'stuiterden' alle kanten op (zoals ook mag blijken uit de collectie van Museum Ludwig).
Een meer Amerikaanse kunststroming is nauwelijks denkbaar en toch is een grote collectie - zoals gezegd, de grootste buiten de VS - te vinden in Duitsland.
* Zoals Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Robert Rauschenberg, Edward Kienholz, Tom Wesselmann, Duane Hanson en Jasper Johns etc.
Een meer Amerikaanse kunststroming is nauwelijks denkbaar en toch is een grote collectie - zoals gezegd, de grootste buiten de VS - te vinden in Duitsland.
* Zoals Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Claes Oldenburg, Robert Rauschenberg, Edward Kienholz, Tom Wesselmann, Duane Hanson en Jasper Johns etc.
Popart fetisj
(Het is ironisch dat een beweging - dat zich, zoals gezegd, aanvankelijk afzette tegen de gesettelde kunstwereld, juist door diezelfde vermogende 'bovenlaag' en vogue werd gemaakt. Zonder de interesse van kunstkopers als Peter Ludwig en de zijnen was popart nooit zo groot geworden).
En zeg je popart, dan zeg je Andy Warhol: the silver prince of the pop. Denk aan de zeefdrukken 'Campbell's soup' en 'Brillo' en zijn vele afbeeldingen van celebs: Marilyn Monroe, Elvis Presley, Mick Jagger, onze voormalige koningin én van de verzamelaar himself (zie eerste foto) en zelfs van mij. (Rechtsboven de foto bij mijn profiel, gemaakt in een photo booth tijdens een Warhol tentoonstelling in Amsterdam verleden jaar :-)
In 1969 toonden Peter en Irene Ludwig hun tot dat moment opgespaarde assortiment voor het eerst aan het Keulse publiek en met 200.000 toeschouwers was de tentoonstelling een succes zonder weerga en dus des te meer reden voor de paar om lustig door te sparen. Het gevolg was een weergaloze collectie van zo'n driehonderdvijftig stuks die het verzamelpaar schonk aan het bevoorrechte Museum Ludwig in Keulen.
 |
| 1. Christopher Wool, 'Untitled', 2007. 2. Zaaloverzicht. 3. Michel Majerus, 'Katze', 1993. |
En voor de Warhol die hards: in Museum für Angewandte Kunst (MAKK) - ook in Keulen - zie je tot 24 maart 2019 'Pop goes Art', een tentoonstelling met de door Andy Warhol ontworpen platenhoezen.
A museum: never a dull moment....!
-X-
Aanstaande dinsdag (11/12) opent in het Singer Museum in Laren de tentoonstelling 'Out of Office' met (zelden vertoonde) kunstschatten uit bedrijvencollecties. Mijn verslag van dit evenement volgt zo spoedig mogelijk, dus "blijf afgestemd op deze zender..."
 |
| Moi, met op de achtergrond 'Woman with a purse' van Duane Hanson uit 1974. |
