Een inhaalslag maken. Dat was een van mijn goede voornemens begin dit jaar. Ik zou gaan doen wat ik decennia schromelijk heb verwaarloosd en daarvoor maakte ik een to-do-list. Een lijstje met nog dit jaar te bezoeken Nederlandse musea die ik niet eerder van binnen heb gezien. En dat blijken er nog flink wat*.
Dus of het gaat lukken?
Dus of het gaat lukken?
Hoe dan ook, ik ben aardig op weg (letterlijk en figuurlijk) en heb er al een aantal af kunnen vinken (Museum Jan Cunen: check, Museum Jan van der Togt: check, Textielmuseum: check, De Pont, No Hero) en van de week kocht ik een retourtje Eindhoven voor een bezoek aan het Van Abbemuseum: ook op mijn bucketlist. Want - shame on me - nooit eerder geweest...
* Volgens een in 2016 nieuw opgestelde definitie telde het CBS in datzelfde jaar zo’n 680 musea in Nederland.
 |
| 1. Alexander Kosolapov, 'Lenin Coca Cola' (kopie van Li Mu), 1980. 2. Het (oorspronkelijke) Van Abbe Museum. 3. Jan Sluijters, 'Liggend naakt', 1931. |
Halverwege de jaren dertig van de vorige eeuw was het sigarenfabrikant en kunstverzamelaar Henri van Abbe (van 'Karel 1') die Eindhoven een museum voor moderne kunst gaf: het Van Abbe. Een museum dat werd ontworpen door de autodidactische architect A.J. Kropholler in de traditionalistische stijl en dat onmiskenbaar gelijkenissen vertoont met een aantal bouwwerken van Berlage (vlakke bakstenen muren, symmetrie en gebruik van natuursteen). Mooi! En bij die ingang (aan de Bilderdijklaan) staan twee identieke paard-sculpturen van de Amsterdamse beeldhouwer John Rädecker (die ook het monument op de Dam maakte). Ook mooi!
En oh, ja. Ook nog een beeld van Rodin, getiteld 'Monument to Balzac' uit 1892 (waarvan minstens 13 afgietsels zijn die her en der over de wereld staan opgesteld).
stories to be told
Met schilderijen van kunstenaars als Jan Sluijters, Isaac Israëls en Carel Willink opende het museum in 1936 haar deuren, maar het zag er toen nog heel anders uit. De 'zalen' hadden eikenhouten lambriseringen, zo'n ophangsysteem van muur-rails met haken en banken met ingebouwde asbakken. Want ja, er mocht gerookt worden (daar was Van Abbe immers rijk mee geworden).
Maar het onvermijdelijk gebeurde: het museum groeide uit haar jasje. Eind vorige eeuw werd het museum te klein voor de uitdijende collectie en het voldeed niet meer aan de moderne eisen. Alle reden voor een renovatie én nieuwbouw, door architect Abel Cahen, dat in 2003 werd gerealiseerd. Daarmee werd het museum 5 keer zo groot en 'tig'-keer zo interessant, want wát een mooie doorkijkjes en niveauverschillen!
 |
| 1. 'Stijlkamer' 2. Piet Mondriaan, 'Composition en blanc et noir', 1930 en een kopie van datzelfde schilderij. 3. Otto Arndts, 'Ostmark', 1939 (een door Hitler aangekocht schilderij). 4. De presentatie van ontaarde 'kunst'. 5. Kazimir Malevich, 'Ha cehokoce' ('Hooien'), 1928-1929. |
Tijdens mijn bezoek afgelopen week werd er in de 'oude' vleugel van het museum hard gewerkt aan de nieuwe tijdelijke tentoonstelling '30 jaar Heinekenprijs voor de Kunst' (14/7 - 30/9) en dat was maar goed ook. Want dat scheelde er weer een. Één expositie minder, want het Van Abbe biedt veel 'waar voor je geld', of - in dit geval: kunst voor je geld. Heel veel kunst. Misschien zelfs wel té veel kunst. Ja, dat kan. En overprikkeling dreigt.
Is een kopie van een abstract schilderij ook abstract of juist realistisch?*
Ik concentreerde mij op de vaste collectie die op twee plekken aan de man wordt gebracht. Ik startte op de begane grond van de nieuwbouw. In 'THE MAKING OF MODERN ART' zie je werk van kunstenaars zoals Picasso, Sol Lewitt, Mondriaan, Kandinsky en Leger "in een experimentele 'making of' van de klassieke canon van moderne kunst". Anders gezegd: er wordt een poging ondernomen om je het verhaal van de moderne kunst te vertellen.
Hier geen witte muren waar heel 'neutraal' de kunst wordt gepresenteerd. In acht tijdelijke 'stijlkamers' (geel en groen en paars met vitrines, Chinese kasten, een Perzisch boudoir-achtige ruimte, een re-make van de oorspronkelijke inrichting etc.) wordt inzichtelijk gemaakt hoe de moderne kunst zich door de eeuwen, decennia en jaren heeft ontwikkeld. Het gaat over díe zaken die bijgedragen hebben aan de evolutie van de moderne kunst. Aan welke invloeden zijn ambacht en kunst onderhevig geweest en wat betekende dat voor de hedendaagse kunst zoals wij die nu kennen?
Zoiets...
* Uit 'Over kopieën' van Walter Benjamin (2002).
 |
| 1. Pablo Picasso, 'Femme en Vert', 1909. 2. Zaaloverzicht 3. 'Entartete' kunst. 4. Bart Peizel, 'Stilleven met Boeken', 1933. 5. 'Futuristisch' zaaloverzicht. |
Zeg maar een stoomcursus kunstgeschiedenis. Heel veel informatie, dito dwarsverbanden en (ook) razend interessant. Enkele thema's die aan de orde komen zijn (1) origineel en oorspronkelijk werk versus kopie en namaak, met daaraan verwant de kwestie van (2) de waarde van kunst. Ook komt (3) ont-heiliging van religieuze kunst en (4) de upgrading van ambacht en toegepaste kunst naar autonoom werk aan de orde.
De expo vertelt ook het verhaal van (5) 'maken en breken': welke tentoonstellingen waren toonaangevend (en welke juist niet) en 'ont-kunsting' (6). Daarnaast is er aandacht voor (7) ontaarde (entartete) en 'foute' kunst. Ook het (8) kolonialisme en de (9) dominantie van de Westerse kunst worden aangestipt. Last but not least is er een zaaltje ingericht als ware het een (10) futuristisch museum ('Utopia': grappig).
Alles bij elkaar (en zoals gezegd) heel leerzaam en boeiend. Wel veel. Even snel, snel is er niet bij.
(Het 'hoe en waarom' - een soort verantwoording ván en door het museum - lees je hier).
wat is waar?
Goed. Het museum is heel creatief in het bedenken van concepten om de vaste collectie te presenteren. Op de 2de verdieping vind je de andere collectie-selectie, namelijk: 'THE WAY BEYOND ART'. "Aan de hand van drie thema's in een experimentele setting - Land, Thuis en Werk - tonen we kunstwerken die je laten nadenken over de wereld waarin we leven", aldus de hand out. "Welke rol spelen vrijheid, identiteit en duurzaamheid in ons denken over de toekomst? Kunnen kunst en het museum duiding geven?"
Tekst en uitleg bij deze expositie wordt gepresenteerd in ordners. Dus bladeren maar... Bij mij was inmiddels 'het lichtje uit' - mijn concentratieboog is beperkt - en ik deed niet anders dan een beetje rondkijken en zo nu en dan een foto maken.
Tekst en uitleg bij deze expositie wordt gepresenteerd in ordners. Dus bladeren maar... Bij mij was inmiddels 'het lichtje uit' - mijn concentratieboog is beperkt - en ik deed niet anders dan een beetje rondkijken en zo nu en dan een foto maken.
 |
| 1. Sluit je aan bij de (gratis) rondleiding: Nathan Coley, 'A Place Beyond Belief', 2012. 2. Jörg Immerdorff, 'Brechtzyklus', 1976. 3. Anselm Kiefer, 'Varus', 1976. 4. Iris Kensmil, 'Angela Davis #2', 2015 en 'Here The New Negro Begins', 2015. 5. Installatie van Bas van Beek, 'WW-FFCL', 2016 met twee werken van Donald Judd uit de 'Untitled' serie, 1961-1968. |
-X-
Het is maar goed dat deze twee expo's te zien zijn tot eind 2021. Je kunt er nog eens voor terug.
En laat er geen misverstand over ontstaan: mooi en erg interessant, dus GO!
En laat er geen misverstand over ontstaan: mooi en erg interessant, dus GO!
Nu ook te zien:
'Errorist Kabaret' (2009), een surreëel 'café' van het Argentijnse kunstenaarscollectief Etcetera... (t/m 9-9-18);
'Van wie is de straat': visies op onze publieke ruimte (t/m 31-12-18);
In Het Oog werkt Gam Bodenhausen aan 'Graphite Knots' (t/m/ 16-9-18) en dan is er nog
een tijdelijke presentatie van Monira al Qadiri met 'Spectrum I' (t/m 31-12-18).
een tijdelijke presentatie van Monira al Qadiri met 'Spectrum I' (t/m 31-12-18).
Ik zei het toch. Veel....
 |
| 1. Etctera.... met (een deel van) 'Errorist Kabinet', 2009. 2. Monira Al Qadiri, 'Spectrum I'. |
