Voor elk wat wils en Sean Scully in Museum De Pont

Moet je je eens voorstellen? Stel dat je als cadeau voor je zilveren jubileum een sculptuur krijgt? Een monumentaal 'bouwwerk' en niet gemaakt door een van de minste, maar door de Britse kunstenaar en Turner Prize-winnaar (Sir) Anish Kapoor. Dat is nog eens wat anders dan een gouden horloge...

Maar dat is precies wat er in september vorig jaar gebeurde. Museum De Pont kreeg voor haar 25-jarige bestaan van de gemeente Tilburg, plaatselijke ondernemers én de kunstenaar himself het prachtige 'Sky Mirror (for Hendrik)' (2017). En deze imposante zes meter hoge roestvrijstalen plaat staat nu te stralen op het voorplein van het museum, waar het onze alom geroemde 'Hollandse Luchten' prachtig reflecteert. Dat is nog eens een fijne binnenkomer.

Maar goed. Vandaag neem ik je mee voor deel twee* van mijn rondleiding door dit mooie museum, met in de hoofdrol de Ierse kunstenaar Sean Scully.

Hoewel?

* deel een lees je hier.

1. en  2. Sean Scully, Eleuthera, 2016, Landline Pale Dark, 2015, Landline Crimson, 2015 en Oisin Sea Green, 2016 (part. collectie). 3. Anish Kapoor, Sky Mirror (for Hendrik), 2017.

Museum De Pont en kunstenaar Sean Scully (Dublin, 1945) hebben met de solo-tentoonstelling een primeur, want niet eerder was er in Nederland een dergelijk grote expositie te zien met het werk van deze toonaangevende* abstracte artiest.

Speciaal voor deze presentatie ontwierp het museum een achthoekig bouwsel met evenzovele wanden op de plek waar normaliter een van de eerst aangekochte werken van het museum ligt (namelijk de stenen cirkel van Richard Long). Die opgetrokken 'muren' bieden het kunsthuis namelijk de mogelijkheid om acht enorme, recent geschilderde 'doeken' te exposeren en verrassend genoeg zijn die laatste werken dan weer figuratief.
*over wie kunstcriticus Arthur Danto ooit zei dat hij thuishoorde op de 'shortest of short lists' van de belangrijkste hedendaagse schilders.

Scully is bekend van zijn grote schilderijen met horizontale banen ("om een beweging van de ene naar de andere zijde' te creëren) en composities van blokken in aardse kleuren: oranje tegen gebrande sienna, verbrande mosterd met diepe grijzen, groenen en allerlei soorten blauw. De grote kunstwerken lijken sober en eenvoudig, maar dat is bedrieglijk. Door de manier van schilderen zitten de schilderijen vol met leven.
In de expositie zie je werken uit de series 'Landlines' en 'Doric', die meestal geschilderd zijn op aluminium: een materiaal met specifieke 'uitdagingen' (zoals de verf die niet goed dekt en het risico op 'zakkers'). De werken lijken non-figuratief, maar ze verwijzen wel degelijk naar landschappelijke elementen zoals lucht, water en land (bij Landlines) en naar architectonisch principes (Doric).

1. Zaaloverzicht van de kunstwerken van Sean Scully. 2. vier werken uit de serie 'Manhattan Shut' (C-print op aluminium), 2014. 3. werk uit de serie 'Eleuthera', 2017. 4. Zaaloverzicht. (alle werken particuliere collectie).

"Een opvallende ontwikkeling in zijn recentere werk is de terugkeer van de figuratie. (...) Reeksen foto's van zijn zoontje Oisín spelend op het strand van Eleuthera, een van de Bahama's, vormden zijn directe inspiratiebron. De sprankelende kleuren herinneren aan Van Gogh en Matisse", aldus de zaaltekst bij de expo. (En deze serie kreeg dan ook de naam 'Eleuthera' mee). 

Hoe mooi het werk van Scully ook is, mijn bezwaar betreft de bij de expositie verstrekte informatie. Die is bij wijlen cryptisch en daardoor behoorlijk elitair (en als ik ergens een hekel aan heb... #$*?%"*!&#@^"!). Ik denk overigens niet, dat deze ál te poëtische woorden 'alleen' het museum aan te rekenen zijn. De kunstenaar heeft zelf veel teksten over (o.a.) kunst gepubliceerd* en die zijn ook nogal eh.... ja, hoe zal ik het zeggen? Raadselachtig.

* Zoals te lezen in het boek 'Inner', The Collected Writings and Selected Interviews of Sean Scully, september 2016, ISBN 783775741644. 

De Pont: kunst van nu

Oké, tot zover Sean Scully. En zoals ik ook in mijn eerste verslag al schreef: naast tijdelijke exposities zie je in het Tilburgse museum ook altijd een selectie uit de vaste collectie. En van die eigen verzameling blijk ikzelf heel erg gecharmeerd van het werk van Anton Henning (Berlijn, 1964).

In een van de zaaltjes in het museum hangen meerdere werken van deze Duitse kunstenaar die mij blij verraste en me stante pede groot fan maakte (zeker toen ik twee weken later weer op zijn werk stuitte in de expo 'Rendez-vous met Frans Hals' in het Haarlemse Frans Hals Museum).

Anton Henning: 1. Interieur No. 392, 2008. 2. Blumenstilleben No.119, (2002). 3. Portret No. 292, (2009). 4. Interieur No.93, (2001) en 5. Portrait No. 157, (2006), allemaal uit de vaste collectie van Museum De Pont, Tilburg.

Henning is misschien wel het meest bekend van zijn schilderijen waarin 'lus-lijnen' en overlappende delen van vlakken los lijken te komen van de tweedimensionale ruimte van het doek. En daarmee bedoel ik dat - door het aanbrengen van schaduwen in die 'looping lines' - Henning diepte weet te creëren en dat is goed te zien in zijn olieverfschilderij 'Interieur No. 392' (de 1ste foto van bovenstaand blokje).
Heel jaren '70...

"Classicisme meets Kubisme meets Anton Henning"

Henning wisselt losjes van stijl: hij werkt of abstract of figuratief en soms lopen die twee basale stijlen ook nog eens - fijn - in elkaar over. "Zo worden bloemstillevens zwierige arabesken, zijn interieurs geschilderd in uitbundige kleurvlakken en zijn landschappen en naakten weer ouderwets realistisch, maar dan met kleurrijke patronen. Soms schildert Henning meerdere versies van een voorstelling, of laat hij bepaalde scènes terugkomen in een schilderij-in-een-schilderij".

1. Job Koelewijn, 'A Balancing Act', 1998. 2. Gerhard Richer, 'Moritz I & II (863-1/863-2), 2000. 3. Anish Kapoor, 'Vertigo', 2008. 4. Luc Tuymans, 'Blacklight', 1994. 5. Job Koelewijn, 'Dedication means authority', 2017. Alle kunstwerken vaste collectie De Pont.

Één ding is na mijn recente bezoek zeker! Museum De Pont behoort wat mij betreft op de shortlist 'mooiste musea van Nederland' en het is een must see voor elke rechtgeaarde (moderne) kunstliefhebber.
Het is maar dat je het weet :-)


-X-

Voor bezoekersinformatie kijk je het beste even op de website: Museum De Pont.

Ook in Museum De Pont: de kunst van het weglaten...

Tekst en alle (iPhone)foto's: © Miriam van der Meer.