'Flapper girls' in de tentoonstelling '1920s Jazz Age' in Tilburg

De Charleston, hele lange (parel-)kettingen, Josephine Baker, ragtime en 'The Great Gatsby': allemaal associaties die bij mij opkomen als ik denk aan de 20er jaren van de vorige eeuw. Precies de jaren waarin de Art Deco als kunststroming op zijn hoogtepunt was en dat verklaart dan gelijk mijn interesse in de expositie waarover ik het vandaag met je wil hebben. Ik ben namelijk een groot liefhebber van deze decoratieve stijl, die wordt gekenmerkt door eenvoudige geometrische patronen, strakke vormgeving, strenge verticale lijnen en abstractie.

In het gemeentemuseum Den Haag is nog maar net de tentoonstelling over Paul Poiret (mode-ontwerper én 'vader van de Art Deco') geëindigd; in het TextielMuseum in Tilburg kun je deze maand nog terecht voor de 'modernistische' mode uit dezelfde periode in de expositie '1920s Jazz Age, Fashion & Photographs'.

Kijk mee naar 'flapper girls'. Zie de mode van de 'garçonnes' - de jongensmeisjes - werkende vrouwen ontdaan van het knellende korset. Niet meer strak ingeregen en onder de duim, maar zelfverzekerd met een verleidelijke oogopslag.

"Van sportkleding, fraai bedrukte japonnen, 'flapper' jurken met franjes en avondkledij met kraaltjes tot fluwelen capes, kimono's en zijden pyjama's; met meer dan 150 kledingstukken en accessoires biedt de tentoonstelling een blik op de glamour, overdaad en frivoliteit van dit moderne decennium", aldus de tekst op de website van het TextielMuseum.

'That's the bee's knees' (jaren '20 'slang', wat zoiets betekent als: geweldig!)

Afgelopen week bezocht ik dit kunsthuis, dat is gevestigd in een mooie oude dekenfabriek in de ooit florerende wol-stad Tilburg. Het museum is - de naam zegt het al - hét kennis- en expertisecentrum voor alles wat te maken heeft met textiel en verzorgt ter plekke tentoonstellingen en educatieve programma’s. Daarnaast is er (letterlijk en figuurlijk) ruimte voor experimenten, want in het TextielLab werken jonge talenten én gevestigde namen uit de wereld van kunst en design aan innovatieve producten. Het is niet voor niks dat het TextielMuseum vorig jaar werd uitgeroepen tot Museum van het Jaar, als 'beloning' voor hun vernieuwende, publieksgerichte activiteiten.
Ook de museumwinkel verdient vermelding, want daar koop je in het museum geweven hebberigmakende hebbedingen. Prachtige plaids, tafelkleden, theedoeken, servetten, sjaals van Studio Job, Victor&Rolf, Christien Meindertsma en noem maar op.
(En mijn motto in zo'n geval: hand op de knip :-)

Zo'n honderd jaar geleden (nog maar) - in de twintiger jaren van de vorige eeuw - vonden er op het Westelijk Halfrond enorme maatschappelijke veranderingen plaats. Net na de eerste wereldoorlog lieten met name de (jonge) dames zich niet langer de wet voorschrijven. En ik doel dan op vrouwen van goede huize: ladies uit de upper class. Zij wilden zelfstandig gaan en staan en kleedden zich in een stijl die hun pas veroverde vrijheid symboliseerde. Het sterk ingesnoerde silhouet werd ingewisseld (weg met het korset!) voor een volledig nieuwe, meer casual, sportieve en comfortabele kledingstijl.

clochehoeden en tulbanden

Typerende outfit voor deze groep zelfbewuste vrouwen was de zogenaamde flapper dress, vandaar dat deze dames ook wel flapper girls werden genoemd. Kokervormige slanke jurken met een verlaagde taille en franjes. De voor die tijd geëmancipeerde vrouwen cultiveerden een jongensachtige look. Zij verruilden hun lange haar voor een korte bob en droegen zware make-up. Zij gingen net als mannen roken - met zo'n elegant pijpje - en drinken - uiteraard cocktails en hielden er een bruisend nachtleven op na. Daarnaast reden ze auto (in van die mooie gestroomlijnde bolides) en hadden een actief en sportief sociaal leven. De flapper girls luisteren liefst naar jazz en deden minachtend over alles wat toentertijd als gangbaar en normaal gedrag werd gezien (maar dat afzetten tegen de 'oude generatie' is natuurlijk van alle tijden...). 

"Ze hadden iets uitdagends, brutaals en provocerends. Sociale en seksuele normen werden over het algemeen aan de laars gelapt en deze vrouwen waren ook belangrijk voor de coming-out en emancipatie van lesbiennes."

Het kon niet op, in die extravagante en luxueuze kledingstijl van de roaring twenties: zijden pyjama's, weelderig geborduurde avondkledij met kraaltjes en ruches, fluwelen capes afgezet met bont, dons of veren, decoratieve gespen en strikken, haarbanden, allerlei modellen hoeden, exotische kimono's.

haute couture en pret-a-porter

De tentoonstelling 1920s Jazz Age | Fashion & Photographs laat je wegdromen in een wereld van de jetset zoals die ook beschreven wordt in het boek 'The Great Gatsby' van de Amerikaanse schrijver F. Scott Fitzgerald (en meerdere keren verfilmd).
Je kunt nog tot en met 27 mei de glitter & glamour, overdaad en 'luchtigheid' van dit opwindende decennium voelen en zien. (Zoals gezegd) zijn er meer dan 150 haute couture en prêt-à-porter kledingstukken uit de periode 1919-1929 te bewonderen.

De expo geeft een mooi tijdsbeeld uitgedrukt in mode. Jammer genoeg niet zoveel foto's als de titel van de expositie doet vermoeden, maar desondanks zeker het bezichtigen waard.
Een lust voor het oog.

Op het plein voor het museum: Margot Homan | Sculpsit | 2009.

Het TextielMuseum in Tilburg is sowieso een bezoek waard. Dagelijks is er een (gratis) rondleiding door het historische deel van het museum (kijk even op de site voor bezoekersinformatie) en sinds half maart kun je er ook terecht voor 'Kleur en Abstractie', met een keur van textiele werken van o.a. Peter Struycken, Rafaël Rozendaal, Lam de Wolf, Bertjan Pot en Formafantasma.

Een groter contrast is haast niet mogelijk...


-X-


Stay tuned, want - uiteraard - hou je een weblog over die expositie van mij tegoed.

(Hieronder vast een teaser).

Fransje Killaars | Hemelbed | 2001-2002.

Tekst en alle (iPhone) foto's: www.agreylady.nl