Een hele mooie uitkomst noemen ze het zelf. Half december publiceerde het NBTC Holland Marketing* (oftewel het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen) de cijfers en ik citeer. De viering van het 100-jaar-De-Stijl-jaar (in casu, het 'Mondriaan tot Dutch Design" themajaar) "trok in totaal 600.000 bezoekers en is met circa 110 miljoen euro aan totale bestedingen buitengewoon succesvol verlopen. De 120.000 internationale bezoekers (20% van het totaal) zorgden voor ruim 75 miljoen aan bestedingen."
Zoals iedereen weet (want je kon er niet omheen) vierde Nederland in 2017 het eeuwfeest van de oer-Hollandse kunststroming De Stijl die honderd jaar eerder werd opgericht. Ikzelf maakte maar liefst 5 blogposts met De Stijl als onderwerp. (Benieuwd? Gebruik de zoek-functie in de rechter-bovenhoek). Vandaag lees je een allerlaatste verslag van de herdenking van het 100-jarige jubileum van deze beroemde moderne kunstbeweging. We zwaaien het themajaar uit met een bezoek aan het Centraal Museum in Utrecht.
Zoals iedereen weet (want je kon er niet omheen) vierde Nederland in 2017 het eeuwfeest van de oer-Hollandse kunststroming De Stijl die honderd jaar eerder werd opgericht. Ikzelf maakte maar liefst 5 blogposts met De Stijl als onderwerp. (Benieuwd? Gebruik de zoek-functie in de rechter-bovenhoek). Vandaag lees je een allerlaatste verslag van de herdenking van het 100-jarige jubileum van deze beroemde moderne kunstbeweging. We zwaaien het themajaar uit met een bezoek aan het Centraal Museum in Utrecht.
Bye Bye De Stijl!
 |
| 1. 'Geen Titel', (2014) van Erik van Lieshout. 2. Rob Voerman, 'Rietveld House', 2014. 3. 'Rietveld-Remix #1' (2004-2008) en 'Rietveld-Remix #2' (2012) van Mary Heilmann. |
Wat ik al zei: er was geen ontsnappen aan. (In met name Utrecht en Amersfoort waren er ook die zich irriteerden aan de overkill aan al dat 'red, yellow and blue' in de binnenstad). De viering van de centennial werd groots opgezet en wie wilde deelnemen aan de promotie rondom het De Stijl themajaar met binnen- én buitenlandse campagnes, moest daarvoor betalen. Ook veel musea deden mee, wat voor sommigen behoorlijk voordelig uitpakte. (Zie voor de deelnemerslijst het onderzoek). Museum Drachten, Villa Mondriaan en Museum Helmond verkochten bijvoorbeeld beduidend meer kaartjes dan andere jaren (respectievelijk: "bijna twee keer zoveel als in 2016", "zo’n 4.000 meer dan in het openingsjaar 2011" en "50.000: een mijlpaal", bron: NRC).
De verhaallijn 'Mondriaan tot Dutch Design'
Alles bij elkaar was de idee achter 'Mondriaan tot Dutch Design' een hele slimme. Door kunststroming 'De Stijl' als 'verhaallijn' neer te zetten, werden plaatsen met dit gemeenschappelijke thema aan elkaar gekoppeld, waardoor bezoekers (lees toeristen) beter werden verspreid. En dat is ook precies de doelstelling van (NBTC) Holland Marketing: het toerisme spreiden over het hele land en over alle seizoenen. Nederland als één metropool: oftewel de regio Groot-Amsterdam (met het credo: "to get tourists out of Amsterdam to other parts of the country"). En daarin is de organisatie met de slogan 'Mondriaan tot Dutch Design' uitstekend geslaagd.
 |
| 1. General Idea met diverse werken uit de 'Infe©ted Rietveld'-serie. 2. en 3. De Chinese kunstenaar Ding Yi met 'Appearance of Crosses 97-B11 en B-12 uit 1997. 4. Marc Bijl, 'PORN' (2006 en ook gebaseerd op LOVE van Robert Indiana). |
Goed. Tot zover de terugblik. Vandaag (de dag) kun je in het Centraal Museum in Utrecht de laatste tentoonstelling in het De Stijl-jaar bekijken. Bart Rutten, artistiek directeur van het museum: "Honderd jaar na de oprichting van het kunstenaarstijdschrift is De Stijl uitgegroeid tot een iconisch begrip. Zij staat voor compromisloze ambitie en verheven idealen die tot op de dag van vandaag kunstenaars inspireert, imponeert en sommigen ook irriteert. Met 'Bye Bye De Stijl' plaatsen we de beweging in een hedendaagse context en houden we de beweging van weleer springlevend."
Bye Bye De Stijl
Aanleiding voor de exhibitie was de installatie 'Infe©ted Mondriaan' uit de jaren negentig van General Idea. Opgericht in de zestiger jaren focuste dit kunstenaarscollectief zich, toentertijd bestaande uit Felix Partz, Jorge Zontal en AA Bronson, op het creëren van aandacht voor aids. Als reactie op dit desastreuze virus maakten de kunstenaars kopieën van schilderijen van Mondriaan en stoelen van Rietveld, waarbij zij het geel vervingen door de, door Mondriaan 'verachte' kleur groen ("diagonalen zijn oké, groen is verboden"). Ook veranderde het artiesten-trio het overbekende 'LOVE' - een letterontwerp van Robert Indiana uit 1964 - in een AIDS-logo, dat zij vervolgens gebruikten als dessin-ontwerp voor behang.
(Zowel Partz als Zontal overleden in 1994 aan de gevolgen van aids).
(Zowel Partz als Zontal overleden in 1994 aan de gevolgen van aids).
 |
| 1. 'The Style Wars (naar Rietvelds Steltman stoelen) uit 2009 van Marc Bijl. 2. en 3. Erik van Lieshout, 'Geen titel' (17.11.925, 17.118.73 t/m 17.118.77) uit 2014. 4. Barbara Visser, 'Berlin Chair Loveseat', 2001. |
In het Utrechtse museum zie je een verzameling werken van hedendaagse kunstenaars die de iconen van Rietveld en Mondriaan als uitgangspunt nemen om hún visie op De Stijl te geven. De een zet zich af tegen De Stijl, de ander probeert de kunststroming te doorgronden of persifleert die juist.
Rob Voerman die met zijn 'Rietveld House' (2014) een "subversief commentaar" geeft op het Rietveld Schöderhuis, opent de tentoonstelling op (een deel van) de 2e etage van het museum. Het door Gerrit Rietveld ontworpen huis is nog wel als zodanig herkenbaar, maar door de kunstenaar vervormd en gedeconstrueerd.
Eric van Lieshout heeft in de expo meerdere kunstwerken en één daarvan is zijn 'Zigzagstoel' uit 2009. In dit driedimensionale werk vervormt Van Lieshout de door Rietveld ontworpen 'Spartaanse' stoel op "ironische wijze" (en sober is 'ie, weet ik uit eigen ervaring van de replica in mijn woonkamer), "om daarmee het idealisme van De Stijl te benadrukken" en hoe hij dat precies bedoelt, wordt duidelijk in de expo. Of bekijk het bij deze tentoonstelling ontwikkelde en een kleine dertien minuten durende filmpje Bye Bye De Stijl. Alle kunstenaars vertellen daarin desgevraagd wat de invloed van De Stijl is op hun werk en hun leven. (Klik voor de video op de blauwe link).
 |
| 1. Mary Hellmann, links: 'Positive-Negative', 2011 en rechts: twee stoel 'Rietveld-Remix #1 en #2. 2. Lucassen, 'Vrouw in Interieur', 1975. 3. '31 December 1999 #1 en #2', (1998) van Roy Villevoye. 4. Erik van Lieshout, 'Zigzagstoel', 2009. |
En in de serie 'leuke feitjes, interessante weetjes' én 'Vers van de Pers' het volgende. Het Centraal Museum heeft verleden week een aankoop gedaan die uitstekend past in de onderhavige tentoonstelling. Het museum kocht op 9 januari jl. werk van de invloedrijke Nederlandse ontwerper/kunstenaar Maarten Baas uit zijn 'Smoked Series'. Baas' verbrande en bewerkte het, in 1921 door Gerrit Rietveld ontworpen 'Ellingbuffet' en dit dressoir is sinds deze week ook in 'Bye Bye De Stijl' te zien.
Wat het museum voor de kast betaalde is (mij) niet bekend. Bij het New Yorkse veilinghuis Wright staat een dergelijk buffet op de website met een geschatte veiling-opbrengst van $ 30.000 tot $ 40.000....
(Nieuwsgierig Aagje).
-X-
Die kast heb ik dus jammer genoeg gemist, maar jij kunt hem wel in levende lijve aanschouwen. De tentoonstelling is nog te zien t/m 4 maart aanstaande. Kijk voor informatie op de site van het Centraal Museum.
* Het 'Mondriaan tot Dutch Design' themajaar was een initiatief van NBTC Holland Marketing in samenwerking met 32 musea, steden en regio’s door het hele land. Klik op de link voor het verslag van het onderzoek).
Alle (iPhone) foto's: www.agreylady.nl (tenzij anders vermeld).
* Het 'Mondriaan tot Dutch Design' themajaar was een initiatief van NBTC Holland Marketing in samenwerking met 32 musea, steden en regio’s door het hele land. Klik op de link voor het verslag van het onderzoek).
 |
| Het 'Ellingbuffet' (2009) van Maarten Baas, nu van het Centraal Museum. Foto van ©Wright. |
