Het is een tentoonstelling met een bijsmaakje, want het getoonde in 'Sticky Business, de verleiding van suiker in de kunst' in het Stedelijk Museum Schiedam is zeker niet alleen suikerzoet. Ik zou eerder zeggen: bitterzoet. In de expositie die eet-ontwerper en gastconservator Marije Vogelzang voor het museum cureerde, zie je een kleine twintig verleidelijke en verslavende kunstwerken, waarbij al snel duidelijk wordt dat deze blockbuster een 'dubbelhartige' boodschap heeft met hier en daar zelfs een bittere nasmaak. Iedereen weet dat aan suiker ook minder zoetsappige aspecten kleven.
 |
| 1. Pip & Pop, 'Gifts of Magic Creatures May Seem Worthless, 2017. 2. impressie. |
Suikergoed
Maar goed. Terug naar de expositie. Suiker is hemels en hels, zoet en zuur, verleiding en destructie en dat alles is te zien tijdens een rondgang door de tentoonstelling. Bijvoorbeeld het grote 'niemandsland van zoet verlangen' van kunstenaar Tanya Schultz, alias Pip & Pop; de Cola-distilleermachine van Helmut Smits (er zijn plaatsten op de wereld waar wel Cola beschikbaar is, maar schoon drinkwater schaars) en vier vrouwenbeelden van Joseph Marr waaraan gelikt mag worden (in de smaken Cola, drop, Fanta en blueberry-plum en ik bedankte voor de eer). Hoe dan ook: suiker roept bij vrijwel iedereen emoties op en ook kunstenaars worden door dit voedingsmiddel geïnspireerd.
 |
| 1. Joseph Marr, 'Vanitas, Leila Lowfire', 2016 (hier de drop-figuur) en op de achtergrond Dan Bannino, 'Still Diets', 2014-2017 (stilleven-foto's van diverse diëten). 2. (hyperrealistisch schilderij) van Roland Hicks, 'Sometimes we Sense the Doubt Together, 2007. 3. Helmut Smits, 'The Real Thing', 2014. |
Zoetzucht
Het meest smaak(spraak)makend in de expositie is toch wel het werk van John Isaacs (1968). Deze Britse kunstenaar is uitgesproken en controversieel. Hij werd bekend met zijn expliciete sculpturen van extreem obese mensen, afgehakte armen en benen, gevilde hoofden en lillende vleesmassa's. In Sticky Business zie je 'The Matrix of Amnesia' uit 1997. Met dit soort werken wilde de kunstenaar (toentertijd) onze slaafse volgzaamheid aanklagen. Hij zag een bevolking die zich volpropte met industrieel bereid voedsel en zich verloor in de nieuwste technologische snufjes. Een beetje bescheidenheid zou ons sieren, aldus de kunstenaar.
Het is een heel confronterend kunstwerk, zeker als je vlak daarna(ast) kijkt naar een compilatie van YouTube-filmpjes over een wel heel vreemde fetisj, namelijk 'feederism'. Een feeder is kort gezegd iemand die zeer zwaarlijvige vrouwen steeds maar blijft voeden om daar dan (seksueel) genot aan te beleven. Feeders zijn meestal mannen, de feedee - degene die het prettig vindt gevoerd te worden - is meestal vrouw. Heel bizar.
En over vreemd gesproken. Er blijkt nóg een neiging te zijn, waarvan ik never nooit had gehoord en dat is 'sploshing'. Gelukkig minder kwalijk dan de vorige, haalt de splosher genot uit het naakt in een taart te gaan zitten (#blotebips). Ja echt, dat schijnen sommige personen lekker te vinden (hashtag wet & messy). In de tentoonstelling zie je een film van Bompas & Parr met de toepasselijke naam 'Cake Holes' (2016), die dit opmerkelijke tijdverdrijf in beeld brengt.
 |
| 1. John Isaacs, 'The Matrix Of Amnesia', 1997. 2. De donut: (Europa en Amerika) het Leger des Heils deelde deze gesuikerde lekkernij in de 1ste wereldoorlog uit aan de soldaten. 3. Marije Vogelzang, 'Sugarguns', 2004. 4. Getrokken suiker: (Azie, Europa en USA) vloeibare gekookte suiker wordt bewerkt tot allerhande decoratief snoepgoed. |
En zo is het gekomen...
Het idee voor de expositie ontstond toen de nieuwe directeur Deirdre Carasso (zij trad verleden jaar in dienst) voor de zoveelste keer een mislukte dieet-poging had ondernomen. In Trouw zei zij hierover: "waarom maken we geen tentoonstelling over snoep? Dat willen we toch, exposities over dingen die mensen bezig houden?" En toen dat besluit gevallen was, nam de kersverse directeur van het museum contact op met Marije Vogelzang, hoofd van de afdeling Men and Food van de Design Academy in Eindhoven, die daarnaast kunstinstallaties maakt van en over voedsel. Dat leverde zoveel ideeën op dat ze Vogelzang vroeg als gastconservator."
In de tentoonstelling zie je "kunstwerken die de verwoestende effecten van suiker laten zien, maar ook de weldaad, de schoonheid, de zoete herinneringen, tradities en rituelen'', aldus Vogelzang.
Dus denk nu niet dat de expo somber-makend en zwaar op de hand is, want dat is niet het geval. Integendeel. Langs het kunst-parcours zijn er ook leuke feitjes en interessante weetjes te leren. Allerhande snoepjes, koekjes en lekkernijen uit verschillende culturen uit de hele wereld worden geduid en van commentaar voorzien. Ook kinderen zullen zich kostelijk vermaken.
Wat dacht je van de Kerstvakantie...
 |
| 1. Caro Verbeek & Jorg Hempenius, 'The Sweet Odour Of Sanctity', 2017. 2. Zelfportret van Congolese cacaoplantage-arbeider gemaakt van chocolade (project van Renzo Martens). 3. Martijntje Cornelia, (deel van) 'Treacherous Sweet', 2017. |
Tot zover mijn verslag van deze tentoonstelling, maar het Stedelijk Museum in Schiedam heeft nog meer te bieden. Van mij hou je daarom nog een relaas over de mooie vaste collectie én de Appel-zolder tegoed.
'Sticky Business. De verleiding van suiker in de kunst' is t/m 18 februari te zien in het Stedelijk Museum Schiedam.
-X-
Ik wens je een fijne dag!
Alle (iPhone 6) foto's: www.agreylady.nl
