Blijkbaar is het de 31ste editie van PAN - en dat staat voor Pictura Antiquairs Nationaal (wat dat ook moge inhouden) - maar voor mij is het een primeur. Nooit eerder bezocht ik deze beurs voor kunst, antiek & design in het Amsterdamse tentoonstellings- en congrescentrum Rai.
Maar waarom eigenlijk niet? Nou, dat zal ik je vertellen. Het is nooit een bewuste keuze geweest om niet te gaan, maar ik was in de veronderstelling dat deze art fair té chique en high end voor mij zou zijn. Iets teveel old school boys network, driedelig grijs en oud én nieuw geld to my taste.
Daarnaast dacht ik bij PAN aan een verkoop-expositie met het ietwat suffe imago als van een antiekbeurs. Je kent dat wel: veel naar bijenwas ruikende, barokke eiken kuifkasten en zo. En Japans-, dan wel Chinees 17de eeuwse VOC-porselein. Of allerhande antieke klokken en daar heb ik dus echt hélemaal niets mee (of wat dacht je van antieke nautische instrumenten... :-(
Bij PAN dacht ik eigenlijk hetzelfde als bij de miljonairsbeurs*: zo'n evenement is niet voor 'ons soort mensen'. Dát idee. Zoiets.
* die Miljonair Fair bestaat niet meer als zodanig: die heet nu 'Masters of LXRY'.
 |
| Jeff Koons, 'Balloon Venus' bij SmithDavidson Gallery en Alphons Freijmuth, 'Vrouw en Constructie', 2016 bij Studio 2000. |
Bij PAN dacht ik eigenlijk hetzelfde als bij de miljonairsbeurs*: zo'n evenement is niet voor 'ons soort mensen'. Dát idee. Zoiets.
* die Miljonair Fair bestaat niet meer als zodanig: die heet nu 'Masters of LXRY'.
Goed. Eens moet de eerste keer zijn, dus vol goede moed (...) stapt ik afgelopen dinsdag door het detectiepoortje en liet ik een security-medewerker bereidwillig in mijn handtasje snuffelen (safety first bij al die kostbaarheden). Als eerste toog ik naar de door vormgevers Koen Steger en Neal Groot ontworpen ambience voor de lobby van (een fictief) hotel, genaamd Panorama. En je kent de heren Steger en Groot van het door hen ontworpen opvallende decor van het tv-programma 'Zomergasten'. Ja, je weet wel: die caravan die half onder water stond. Zij ontwierpen met schwung dit op een lobby gelijkende ruimte: een tentoonstelling-in-een-tentoonstelling waar kunsthistoricus Piet de Jonge de kunstwerken van de diverse deelnemers op een eclectische manier bij elkaar bracht. Je begrijpt: deze presentatie dient om de bezoeker op ideeën te brengen en als voorbeeld voor bij de mensen thuis.
 |
| 1. de booth van Contempo Galerie met op de voorgrond Sjef Voets, 'Ancestor Figure'. 2. Jae Ko met 'JK 477 BL' (gerold papier) bij Galerie Roger Katwijk. 3. Collectie Harms-Rolde. 4. Vladimir Zbynovsky, 'Spirit of Stone' in de stand van Etienne Gallery. |
Frisse wind en gebroederlijke kunst
Hotel Parorama is een voorbeeld van de frisse wind die er door de PAN waait. Om van het bovengeschetste oubollige imago af te komen, heeft de beurs sinds de vorige editie (bij het 30ste jubileum) het roer omgegooid. Gekozen werd voor een vernieuwde opzet die voor meer dynamiek en 'beleving' (...) zou moeten zorgen en dit jaar "verdiepte de beurs haar strategie". Waar er vroeger een onderscheid gemaakt werd in de verschillende disciplines, staan de standhouders nu kris kras door elkaar. "Zo ontstaan nieuwe combinaties van kunst, antiek en design die aansluiten bij de belevingswereld van de eigentijdse koper die meer en meer koopt op zijn gevoel", aldus de woordvoerder.
Het aanbod is groot én heel veelzijdig. In de stand van Bijl-vanUrk hangt een Erasmus Quellinus ('The Triumph of Galatea') uit 1660 en een aantal presentaties verderop loop je langs een Jan Toorop ('Lente of the Glimlach', 1920) bij Studio 2000. De design-'tegelkast' van Piet Hein Eek (in zijn eigen booth) en op een steenworp (?) afstand de prachtige fotografie van Marie-Cécile Thijs (SmithDavidson Gallery) of Hendrik Kerstens (bij Flatland Gallery) en zo zie je veel meer uitzonderlijke voorbeelden uit duizenden* jaren kunstgeschiedenis die gebroederlijk (-zusterlijk, -menselijk) naast elkaar hangen, staan of liggen.
Hear, hear! Ik ben al jaren een voorstander én propagandist van het (wat mij betreft) eindeloos combineren van die eeuwenoude cultuurhistorie. Kom maar op met die verrassende combi's.
* Klassieke Oudheid-kenner en 'Tussen Kunst en Kitsch'-deskundige Mieke Zilverberg heeft in één van haar vitrinekasten op de beurs een schaaltje uit Anatolië van ruim 6000 jaar voor Christus. Da's pas oud! (En één van de 'Parels van de PAN" van beurs-manager Frédérique van Oorschot in de speciale PAN-bijlage van Het Parool van afgelopen zaterdag).
* Klassieke Oudheid-kenner en 'Tussen Kunst en Kitsch'-deskundige Mieke Zilverberg heeft in één van haar vitrinekasten op de beurs een schaaltje uit Anatolië van ruim 6000 jaar voor Christus. Da's pas oud! (En één van de 'Parels van de PAN" van beurs-manager Frédérique van Oorschot in de speciale PAN-bijlage van Het Parool van afgelopen zaterdag).
 |
| 1. Marie Cécile Thijs met 'Cat with White Collar VII" bij SmithDavidson Gallery. 2. Werk van Janpeter Muilwijk in de stand van Jan van Hoof Galerie. 3. Alex de Vrede bij Galerie Lieve Hemel. 4. Constant. |
Young Collectors Circle
Sprak ik hierboven van 'oud en nieuw geld' als bevolkingsgroepen die zich de kunst op de beurs kunnen veroorloven: tegenwoordig bestaat er ook zoiets als jong geld. Initiatiefnemer van de Young Collectors Circle Nienke van der Wal realiseerde zich een paar jaar geleden dat zij "iets meer aan de muur wilde dan een poster" (vertelt zij in de PAN-bijlage van Het Parool). De twee jaar geleden door haar opgerichte 'startende-kunstkopers-club' gaat met haar leden op de PAN met ervaren verzamelaars de beurs op om van hen te leren hoe je dat doet: een kunstverzameling aanleggen. Ook door het bezoek van deze jonge collectioneurs in de dop wordt de gemiddelde leeftijd van het publiek flink naar beneden bijgesteld. En dat lijkt mij prima: kunst is niet alleen voor 'grijze duiven'.
Ik laat Van der Wal nog even aan het woord: "verzamelaars van nu (...) zijn heel eclectisch: ze willen het antiek van hun grootouders combineren met hedendaagse stukken. Op de PAN is alles te vinden. Maar tegelijkertijd met de PAN is het Amsterdam Art Weekend: we gaan met onze leden ook zeker bij de tentoonstelling van de Rijksakademie kijken."
 |
| 1. Marjolijn Mandersloot, 'Soulmate' (Jan van Hoof Galerie). 2. Gerrit Rietveld, kinder kruiwagen, 1920 (Galerie Vivid). 3. Les Deux Garcons, 'Foxy', Jaski Gallery. 4. Beeld van Virgillius Moldovan, 'Spleen' (Zerp Galerie). 5. Jan de Vliegher 'Sevres Plates' (Rutger Brandt Gallery). |
De kunstwerken op de PAN zijn dus niet voor ieders beurs (ook niet die van mij). Gelukkig is er zoiets als KunstKoop. Sommige kunsthandelaren bieden de potentiële koper de mogelijkheid op afbetaling te kopen en dan uiteraard onder gunstige voorwaarden (KunstKoop is een regeling van het Mondriaan Fonds).
Ik geef je nog een paar andere tips. Start, zoals alle verzamelaars zijn begonnen, met één werk. Ga zoveel mogelijk kunst kijken (op PAN-achtige beurzen, in galeries en musea) zodat je je smaak ontwikkelt. Sluit een abonnement af bij de plaatselijke Kunst-uitleen. Ga een beginnende kunstenaars volgen (die zijn vaak nog heel betaalbaar). Leg een spaarpotje aan (je hebt nog een heel jaar) en bezoek de Affordable Art Fair (de eerstvolgende is eind oktober 2018).
En last but not least (én de gouden-tip): bezoek in het weekend van 16 en 17 december de bijzondere verkooptentoonstelling van WG Kunst. Voor de negende keer op rij worden er meer dan honderd kunstwerken van ruim honderd kunstenaars aangeboden voor honderd euro per stuk. Als dat geen betaalbare kunst is? (Hou de site in de gaten voor up-dates over dit evenement).
-X-
PAN is een heerlijk evenement (en nog te bezoeken tot en met zondag 26 november), maar wel een in de categorie 'kijken, kijken, niet kopen' (voor de meesten van ons).
Maar dat is ook fijn...!
Van een heel andere orde is Flavourites live. Op 24, 25 en 26 november kun je in de Kromhouthallen in Amsterdam Noord terecht voor een leuke, creatieve "shopping experience". Zeg maar, de moeder aller pop-up-shops: zo'n 100 webshops kun je in levende lijve bezoeken.
Alle (iPhone 6) foto's: www.agreylady.nl
