Rode draad is de blauwe lijn: Edward Krasiński in het Stedelijk

Werkend als kunstschilder, sculpturist en fotograaf was Edward Krasiński (1925–2004) een van de meest interessante hoofdpersonen van de na-oorlogse Poolse avant-garde. En geen Pool van geboorte, want zijn wieg stond in Lutsk, Oekraïne. Achter het voormalige IJzeren Gordijn, dat wel.

Het Stedelijk Museum Amsterdam presenteert de eerste retrospectieve tentoonstelling in Nederland van deze grensverleggende kunstenaar. De man die met blauw Scotch-tape van 19 millimeter breed, alles - letterlijk en figuurlijk - wilde verbinden: mensen, objecten, ruimte en tijd. Altijd op 130 centimeter vanaf de vloer, zijnde de gemiddelde hoogte van het menselijk hart.

Lees je mee? Vandaag heb je een streepje voor...

kunst achter het ijzeren gordijn

Had je ooit gehoord van Edward Krasiński? Ik niet, maar dat is niet zo gek. Ik behoor - net als 99% van de mensheid - tot 'het grote publiek' en ben zeker geen kunstkenner, laat staan die van de Oost-Europese avant-garde van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw.

In het NRC* van 23 juni jl. komt curator Leontine Coelewij aan het woord: "('dat komt omdat') ....we in het verleden eigenlijk heel weinig kennis hadden van wat er zich afspeelde in de communistische landen achter het IJzeren Gordijn. Dat in Polen ook moderne kunst werd gemaakt, daar wisten we toen nauwelijks iets van. Ondanks de moeilijke omstandigheden waaronder men in Polen leefde, was er toch een vernieuwende kunstscene. Deze tentoonstelling onderstreept de betekenis van zijn (Krasiński's) ruim 40 jaar omvattende oeuvre."

Volgens de zaaltekst sluit Krasiński’s werk goed aan bij de minimal art en conceptuele kunst van de jaren 60 en 70: internationale stromingen die goed verzameld zijn door het Stedelijk Museum.

* In het NRC een uitgebreide recensie van de tentoonstelling van de hand van Pieter van Os. In de Groene Amsterdammer schreef Koen Klein ook een mooi achtergrondverhaal. 

blij verrast

Niet wetende wat ik te verwachten had, werd ik blij verrast door de tentoonstelling. Mooi, hoor! Heel mooi. Startend als kunstschilder, experimenteerde Krasiński al snel ook met ruimtelijk werk. Zijn objecten maakte hij van gevonden spullen, zoals stalen plaatmateriaal en kabels en in zijn eerste solo-tentoonstelling toonde hij die werken "in een donkere ruimte waarin de sculpturen hangend aan dunne draden met lampen werden belicht. Zodoende bereikte de kunstenaar een dramatisch samenspel van licht en schaduw." De tentoonstelling in het Stedelijk begint met deze sculpturen.

Uit de recensie in het NRC: "daarna wordt zijn kunst conceptueler en minimalistischer. Hij noemt zijn werken interventies en houdt op met schilderen. Goed, af en toe komt er nog wel een schildersdoek en blauwe verf aan te pas, maar dan altijd, zoals hij zelf zei, om de weg interessanter te maken die de blauwe Scotch-tape aflegt die hij sinds het einde van de jaren zestig overal op plakt."

er loopt een streepje doorheen

En dan wordt het pas echt interessant, naar mijn idee. Niet dat ik het eerdere werk niet mooi vind, maar die blauwe lijn vind ik zo mooi getroffen. Ik citeer Koen Klein in de Groene Amsterdammer: "ergens in die (zestiger, red.) jaren bracht iemand Krasiński een rolletje blauw Scotch-tape, en hij plakte dat strak horizontaal op één meter dertig hoogte op de wand, en daarna op alles – deuren, schilderijen, mensen, spiegels. Die blauwe lijn maakte de hele wereld tot een kunstwerk, bracht alles met alles in verband, het was het simpelste en meest effectieve middel om een kijker ervan bewust te maken dat hij of zij in een begrensde ruimte stond, gevuld met voorwerpen, dat hij of zij daar stond te kijken.

Feestbeest

Uit de overleveringen weten we dat Krasiński een voorkomend man was. Lang, charmant, erg geestig ook, en met iets van een dandy. Een 'feestbeest' en altijd aanwezig op de door hem en zijn avant-gardistische kunstvrienden georganiseerde happenings. Drinker en gokker.

Op de expositie - die eerder te zien was in Tate Liverpool - hangen foto’s van zijn atelier, dat met financiële steun van kunstenaar Maurizio Cattelan en het Nederlandse Mondriaan Fonds intact is gebleven en tegenwoordig is opengesteld voor het publiek als het 'Avant-Garde Instituut' (Instytut Awangardy). "De blauwe tape loopt er over de ijskast, langs de wanden, over reproducties aan de muur en de fotootjes boven het aanrecht."

De blauwe tape? Die bleef tot zijn dood in 2004.

 

"Ik ben het einde kwijt!"

(Ik zet er nu een streep onder en) ben je in de gelegenheid, ga dan vooral zelf kijken naar het mooie werk van Edward Krasiński in het Stedelijk Museum Amsterdam. De tentoonstelling is te zien tot en met 15 oktober. 

-X-


Van een heel andere orde zijn 'The prints of Andy Warhol and other PopArtists' in de Beurs van Berlage.
So stay tuned....

Alle foto's © agreylady.nl