Gavin Turk: 'Turkish Tulips' in grachtenpaleis Van Loon

Ze kennen elkaar: mevrouw Philippa Colomb de Daunant–van Loon en Gavin Turk. De eerstgenoemde is kunstenaar én telg uit de adellijke Amsterdamse regentenfamilie Van Loon en de tweede is een Brit, óók kunstenaar (en niet onverdienstelijk) én een van de leden van de Young British Artists (misschien moet de naam inmiddels aangepast: Turk is 49 of 50, maar dat terzijde).

Zij ontmoetten elkaar tijdens hun studie aan de Chelsea College of Art in Londen en hebben blijkbaar contact gehouden, want Turk werd door zijn vroegere studiegenote gevraagd een tentoonstelling te cureren in haar ouderlijk huis op de Keizersgracht. Onderwerp: de tulp en omdat de tulp oorspronkelijk uit het Ottomaanse Rijk komt – even grofweg, het huidige Turkije – was er een leuke link gelegd: de Turkse tulp door Gavin Turk in Museum van Loon.

Daar gaan we. 'Tulpen uit Amsterdam'.

Tulpomanie

Een expositie over tulpen, net nu Amsterdam bol staat ( :-) ) van de tulpen in verband met het 3de Tulp Festival. Op 60 markante locaties in de hoofdstad zijn ongeveer een half miljoen tulpen in de volle grond en in potten geplant en die bloeien momenteel dat het een lieve lust is.

Tulpen zijn ook op hun plaats in Amsterdam. Die tulpomanie slaat namelijk op de bollengekte die in Amsterdam (Holland en Utrecht) in de gouden eeuw heerste. In 1637 werd een tulpenbol verkocht voor meer dan tien keer het jaarsalaris van een ervaren vakman en was een bol ongeveer evenveel waard als een Amsterdams grachtenpand. En daarmee is de link gelegd.

Stadspaleis

Goed. Dan over dat ouderlijk huis van mevrouw van Loon. Je had het al begrepen: want op de Keizersgracht, dus niet zomaar een optrekje. Noem het gerust een stadspaleis. Gebouwd in 1672 met als eerste bewoner Ferdinand Bol (de leerling van Rembrandt), is het pand in de familie sinds 1884 toen Jonkheer Willem Hendrik van Loon er ging wonen met zijn bruid Thora van Loon Egidius.

Het interieur van het adres Keizersgracht 672 is uit de 18de eeuw. Veel portretten van het geslacht Van Loon, klassiek meubilair, kroonluchters, kostbaar zilverwerk, kristal en porselein. Een tuin aangelegd in de 17de eeuwse stijl met aan eind de fraaie pui van het koetshuis. Alles even chic, deftig en kostbaar, met heel veel grandeur. Mooi. Heel mooi en fotogeniek. Dus wil je eens in een volledig in stijl ingericht pand aan de duurste gracht van de grachtengordel binnenkijken: ga dan naar Museum van Loon.

Moderne kunst en (Amsterdamse) geschiedenis

Zeker nu. Naar mijn mening kan dat namelijk niet stuk: de combinatie van 'oud' (of klassiek, zo je wilt) met modern. Altijd goed. In dit geval het mooie 18de eeuwse interieur met de moderne kunst van Gavin Turk (1967, GB) en 24 van zijn kompanen, waaronder de vrouw des huizes herself. Want dat is wat Gavin Turk deed: hij nodigde bevriende (voornamelijk Britse) kunstenaars uit om werk te tonen waarin de tulp centraal staat. Werken van onder andere Damien Hirst, Fiona Banner en (Sir) Peter Blake zijn te zien. Uiteraard ook - zowel oud als nieuw  - werk van de kunstenaar/samensteller zelf.

 Gavin Turk, Box (2002-2003), geverfd brons.

Waar of niet waar? 

Speciaal voor deze expositie heeft Turk een nieuw werk gemaakt met een knipoog naar het handelsverleden van Nederland in het algemeen en de familie Van Loon in het bijzonder (in de stamboom van Van Loon een van de oprichters van de VOC, Amsterdamse burgemeesters en bankiers). In de grote ontvangstsalon (de blauwe) zie je een kartonnen tulpendoos. Een vreemd object in deze chique, indrukwekkende ruimte (5½ m. hoog). Maar niks is wat het lijkt, want in werkelijkheid is het een bronzen sculptuur (in navolging van zijn werk 'Box' uit 2003/2004). Loodzwaar en niet van echt te onderscheiden.

(Ik ben nog steeds in twijfel. Die doos is toch echt van karton... Hoezo geverfd brons? Ra, ra, ra? Worden we hier met z'n allen flink in het ootje genomen?).

Het zilveren 'vriendenboekje' (oftewel 'Liber Amicorum' (1597) van Anna Ruychaver en Hans van Loon)
dat Gavin Turk inspireerde om 24 bevriende kunstenaars te vragen werk te maken voor de tentoonstelling. 

The Hoft Examiner

Bij de expositie geen, vaak prijzige catalogus, maar een door The House of Fairy Tales (een 'goede doelen'-stichting van de kunstenaar) samengestelde gratis krant met allerlei leuke wetenswaardigheden over de tulp. Hoewel voor de hand liggend - in het museum komen begrijpelijkerwijs vast veel buitenlandse toeristen - is de krant jammer genoeg Engelstalig. Maar goed, wel een courant bomvol leuke feitjes en weetjes.

Tuintip

Ook de tuin van Huize van Loon is zeer de moeite waard. Ben je een tuinliefhebber? Schrijf 16, 17 en/of 18 juni in je agenda, want ook Museum van Loon doet mee aan de Open Tuinen Dagen (is zelfs organisator van deze dagen) en ik weet uit ervaring hoe ontzettend leuk en interessant die open tuinen zijn. Dit jaar extra aandacht voor Hofjes en gezamenlijke tuinen. Achter deze link mijn verslag van de 2016-editie.

Het mag duidelijk zijn: ik ben enthousiast over de tentoonstelling. Nu moet gezegd, daar is niet veel voor nodig. Ik ben al snel opgetogen. Maar overweeg je een citytripje naar de hoofdstad, kies dan eens voor een klein Amsterdams museum (zoals Van Loon).
Vaak heel verrassend en geen wachtrijen...



-X-



Preview: in het Stedelijk Museum opende gisteren (8/4) de tentoonstelling 'Chris Beekman, de afvallige van De Stijl'.
Daar moet ik het mijne van weten, dus dat wordt mijn volgende verslag.

 Alle (iPhone 6) foto's: www.agreylady.nl