Het Cobra Museum en Slow Art@

Tot mijn schande moet ik bekennen dat ik er nooit eerder op bezoek ben geweest. En dan te weten dat ik een groot liefhebber ben. Toch is het er nooit van gekomen en dan heb ik het over het Cobra Museum voor Moderne Kunst in Amstelveen. Terwijl ik hemelsbreed misschien een kilometertje of vier, vijf verderop heb gewoond. Maar daar kwam afgelopen zondag verandering in. En - mijn hemeltje - wat moet ik al die jaren hebben gemist.
Wat een fijn museum!

Naast een prima tijdsbesteding op die regenachtige zondagmiddag, maakte ik gelijktijdig kennis met een voor mij nieuw begrip, namelijk 'Slow Art@' en je kent me inmiddels, daar wil ik het mijne en fijne van weten.
Vandaag een impressie vanuit een (té lang links laten liggen) museaal kleinood: het Cobra Museum.

Kijk je mee?

Karel Appel, 'Vogel',  1950

Wie, wat, waar?

Eerst Cobra. Want wat is Cobra? Zoals je weet krijg je van mij geen kunsthistorische beschouwingen. Daarvoor mis ik de kennis en kunde. Daarnaast kán een wetenschappelijke insteek heel interessant zijn: voor mijn persoonlijke kunst-beleving vind ik dat (meestal) irrelevant. Mij gaat het om de ervaring en dat is heel persoonlijk. Je vindt het mooi of niet. Over smaak valt immers niet te twisten. Ik ben - waarschijnlijk net als jij - een leek. Een gemiddelde, doch zeer geïnteresseerde bezoeker. Niet meer en niet minder. Toch is het in dit geval wel handig iets meer te weten over de Cobra-beweging, want daarin heeft het Museum zich gespecialiseerd.

Een klein beetje theorie.

Lotte van der Gaag, 'De Gek', 1959

'geklad, geklets en geklodder'

In november 1948 richtten een groep kunstenaars een nieuwe beweging op (in Café 'Notre-Dame' in Parijs) en deze beweging bleek het startsein voor de belangrijkste internationale avant-garde stroming in het Europa van net ná de Tweede Wereldoorlog. De naam CoBrA komt van de letters van de hoofdsteden waar de oprichtende kunstenaars vandaan kwamen: Kopenhagen, Brussel en Amsterdam (en dan op z'n Frans). Een aantal van haar schilderende leden (de groep bestond verder uit dichters en schrijvers) zoals de Nederlanders Karel Appel, Constant en Corneille, verwierven grote internationale bekendheid. (Voor de complete lijst van deelnemers: zie foto). Wat opmerkelijk is, is dat de stroming an sich 'slechts' drie jaar heeft bestaan.

Om niet teveel uit te weiden over de ideeën en filosofieën van de groep, volgen hieronder een aantal steekwoorden die verband houden met de stroming. En dat alles (dus) heel kort door de bocht.

• Voorstanders van vrije, spontane expressie zoals die van kinderen en 'geesteszieken'; 
• grote voorbeelden waren: Pablo Picasso, Paul Klee, Joan Miró en Wassily Kandinsky;
• de groep werd sterk beïnvloed door de ideeën van Karl Marx;
• kunst zou niet alleen voor iedereen zijn, maar ook dóór iedereen kunnen worden gemaakt (volkskunst);
• in hun werkwijze gaven zij zich over aan het materiaal én
• uitgangspunt en inspiratiebron in het werk waren de oerelementen: vuur, lucht, water, aarde. (bron: Wikipedia). 

Corneille, 'L'homme dans la Ville', 1952

Eugéne Brands 'Geelokermaan', 1949

"Het Cobra Museum maakt het erfgoed van de internationale Cobra-beweging zichtbaar en houdt het gedachtegoed van de kunstenaars van de beweging levend", luidt de tekst op de website. In dit blogbericht zie je foto's van enkele van de vaak prachtige schilderijen en een enkele sculptuur in het museum en ik raad je aan daar in alle rust even naar te kijken.

SlowArt@

En nu we het daar toch over hebben. Wist je dat de gemiddelde bezoeker (zoals jij en ik) slechts 10 tot 20 seconden naar een schilderij kijkt? "Wat als we nu eens niet alles willen zien, maar langer stil staan bij slechts enkele werken?"
Interessant. Daar wil ik meer over weten.

Ik citeer verder: "Het gaat er vaker om wat je weet van kunst, dan wat je ervaart met kunst", volgens het Cobra Museum. "Het lijkt wel of het belangrijker is hoeveel tentoonstellingen je hebt bezocht, dan wat je werkelijk gezien hebt. Het Cobra Museum gaat daarom vertragen. De idee is, dat wanneer je langzaam kijkt naar kunst, je ongelooflijke dingen ontdekt."

Op de website meldt het museum met gepaste trots als enige Nederlandse museum al drie jaar gelieerd te zijn aan de internationaal groeiende SlowArt-beweging. (Voor meer info over SlowArt@, klik hier).

Grappig dat in de wereldwijde slow movement (slow food, slow travel, slow gardening en noem maar op) nu ook 'langzame kunst' bestaat. Ik ben overigens groot voorstander. Maar wie zou daar op tegen kunnen zijn?

Brutal Vitality

Hierboven zie je drie foto's die ik maakte van de installatie van het Deense kunstenaars-duo Lone Bank & Tanja Rau. Aan de hand van eigen werk, objecten uit de collectie van het Cobra Museum, archiefstukken én alledaagse voorwerpen schiepen Bank&Rau een experimentele presentatie genaamd 'Brutal Vitality'. Vanuit hun kunstenaarsperspectief selecteerden zij Cobra-werken en het gemeenschappelijke tussen Cobra-leden en Bank&Rau is het experiment met het materiaal, het gezamenlijk tot stand brengen van kunst en de belangstelling voor de volkscultuur.

Het werk van Bank&Rau is - naast een meer traditionele presentatie - een heel interessante manier om een collectie onder de aandacht van de bezoekers te brengen.  Het museum wil onderzoeken hoe de toeschouwer de twee verschillende presentatievormen ervaart. 

Ik vond het geweldig. De kunst spreekt voor zich en heeft van zichzelf niets meer nodig - maar door de installatie van Bank&Rau krijgt het Cobra-werk een extra dimensie, een heel verrassend decor. 

Naast de vaste Cobra-collectie zijn er in het museum ook altijd wisselende tentoonstellingen te zien. Tot en met 14 mei kun je in het mooie gebouw van architect Wim Quist (1995) aan de Sandbergplein* in Amstelveen  terecht voor de tentoonstelling 'Play as Protest' met werk van de Italiaanse kunstenaar Enrico Baj.

De expositie 'Play as Protest' verdient een afzonderlijk blogbericht, dus die hou je van me tegoed.

(*vernoemd naar graficus én voormalig directeur van het Stedelijk Museum Amsterdam en 'ontdekker' van de Cobra-beweging met een eerste tentoonstelling in '49)

-X-

Werkelijk prachtige kunst in het Cobra Museum.

Fontein van Karel Appel, 'The Fountain', 2001 (speciaal voor het museum gemaakt).

Alle foto's: www.agreylady.nl