Er gaat niets boven Baas: Maarten Baas in het Groninger Museum

Een beetje flauw hé, die kop.
('er gaat niets boven Groningen' en 'baas boven baas').
En het nog uitleggen ook...

Het viel niet mee, maar wilde ik mij volledig op de tentoonstelling Hide & Seek richten, dan diende ik de (naar ik mij heb laten vertellen) schitterende expositie 'Rodin – Genius at Work' links te laten liggen. Een expositie waarvoor overigens wel € 5,- toeslag betaald dient te worden.

(Even een leuk weetje: in Het Parool van zaterdag 4 maart een artikel over toeslagen in musea wanneer die een blockbuster-expositie programmeren. De krant deed daarin voorkomen dat € 3,50 de hoogste toeslag ooit zou zijn geweest: in 2014, Mark Rothko in het Haagse Gemeentemuseum. Een dubieus record, dat - terecht of onterecht - met deze 'Rodin' is gebroken).

  

Dus niet naar Rodin, want mijn concentratie-spanne kent steeds vaker zijn beperking en je moet wel je doel voor ogen houden. Ik maakte een tweeënhalf uur durende treinreis enkel en alleen (nou...?) voor Maarten Baas in het Grönnen Museum.

Baas boven baas!

Waarschijnlijk ken je het werk van Maarten Baas (1978). Misschien van de gigantische klok uit de serie Real Times in lounge 2 op Schiphol of anders toch wel als de man die meubilair in de fik steekt. En met die opmerkelijke meubelverbranding startte Baas in 2002 zijn carrière, want precies dát schotelde hij de examinatoren van de Eindhoven Design Academy bij zijn afstuderen voor. Met de Smoke-serie - verbrande objecten die Baas met veel lagen epoxyhars beschermde tegen totale afbraak - zette de ontwerper de toon voor zijn verdere loopbaan.

designer of kunstenaar?

Designer of tóch meer een kunstenaar: that's the question? Want waarom zou iemand - wie dan ook - én 'voor de mooi', zijn (of haar) pyromane neigingen willen botvieren, zul je wellicht denken? Meubels in brand steken terwijl de functie van dat meubel behouden moet blijven?

Uiteraard is daar in allerlei interviews naar gevraagd. Wat zegt Baas zelf over zijn werk (en dan niet 'alleen' over Smoke) én over de tentoonstelling in het Groninger Museum (in een artikel in het NRC van september 2016)? "Ik wil me verstoppen (vandaar de titel van de expositie: Hide & Seek) en me niet in één stijl laten drukken, maar ik ben ook altijd op zoek naar..., ik weet niet wat. En mijn vorm van zoeken is niet: er eindeloos over lullen. Mijn vorm van zoeken is: doen. Ik ben ervan overtuigd dat mijn intuïtie wijzer is dan mijn hoofd."

In de tentoonstelling leert de bezoeker dat design voor Baas een manier is om zijn beeldend vermogen te uiten en dat het géén zoektocht is naar het beste functionele ontwerp. Dat gezegd hebbende, ben ik eruit: Maarten Baas is wat mij betreft een (toegepast) kunstenaar.
En een goeie...!

Wie niet weg is, is gezien...!

Beschouwing en contemplatie over tijd en eindigheid vormen de rode draad in het werk van de in Duitsland geboren, maar in Nederland getogen Baas. Zich bewegend op het snijvlak van design, kunst, film en theater is Baas dan weer ingetogen, dan weer uitbundig. De clown in zijn eigen vertoning. Hide and seek. Verstoppertje (met verlos). De spelende mens.

Om vooral niet te voldoen aan een verwachtingspatroon, volgde na Smoke de serie Clay: fel gekleurde meubels die door team-Baas handmatig zijn gevormd door industriële klei over stalen frames te kneden. Ga gerust zitten op de vrolijke, oranje gekleurde bankjes en laat het 'spel' van de dertien ventilatoren op je inwerken. Heel clownesk.

Na Clay volgt weer een heel ander project, namelijk die van Real Time. In de klokken uit deze serie (Grandfathers-, Sweepers- en Analog Digital Clock) zijn Baas' himself of acteurs gedurende 12 uur gefilmd, waarbij zij de tijd uitbeelden: ze poetsen of vegen de tijd weg. De film functioneert als klok, maar is eigenlijk een hele originele vorm van videokunst. (Jammer genoeg lieten de klokken in de tentoonstelling zich lastig fotograferen, vandaar een foto van Maarten Baas en deze link naar You Tube).

@ Maarten Baas

Baas is in town!

In de volgende zaal schalt de kermismuziek je tegemoet in een komische solo-show met als thema circus. Op een kitscherig, spiegelende carrousel zie je verschillende stoelontwerpen van baas Baas. Lachspiegels, een 'kauwgomballenautomaat', neon, kleur en herrie vallen je ten deel in deze uitstalling. De merry go round en alle andere attracties zijn onderdeel van de circus-opstelling waarmee de ontwerper drie jaar geleden tijdens de Salone di Mobile in Milaan de draak stak met de grootste designbeurs ter wereld. Niet onverdienstelijk trouwens, want Baas won met dit 'geintje' de Milan Design Award. 

New! Newer! Newest!

Ook recenter werk is te zien in de tentoonstelling. Van vorig jaar stammen twee ontwerpen met de dubbelzinnige titel 'New! Newer! Newest!'. Het zijn twee projecten die nogal wat geduld vragen: een ontwerp voor een bos dat nog zo'n tweehonderd jaar moet groeien voordat in het bladerdak een boodschap te lezen is: NEW. En een stellage, de Tree Trunk Chair, die ervoor zorgt dat uit een boom rond diezelfde tijd een stoel is gegroeid. 

Het allernieuwste werk (newest!) is de bronzen kastenserie waarmee Baas laat weten dat niets is wat het lijkt. De - als in een simplistische kindertekening - gevormde kasten uit de Close Parity-serie lijken de zwaartekracht te trotseren. Toch zijn de kasten het tegendeel van eenvoudig, want ze zijn technisch zeer complex om te fabriceren.

De tentoonstelling wordt afgesloten met een installatie met de naam 'May I Have Your Attention Please?', een werk dat hij maakte voor de aankomende Milaan Design Week in april. De uitleg bij de verzameling roeptoeters is als volgt: 'Als we niet oppassen', stelt Baas, 'vormt de kakofonie van stemmen, meningen, nieuwsberichten en wetenswaardigheden al snel een brij waarin feit en fictie steeds moeilijker van elkaar te onderscheiden zijn". 

Hoe actueel kun je zijn.....!

Ik vond de tentoonstelling zeer de moeite waard en in mijn appreciatie doet ook zeker het mooie en verrassende gebouw mee. Het Groninger Museum is gevestigd in een door architect en 'voorman' van de Memphis-beweging Alessandro Mendini ontworpen pand.
En over die Memphis-stijl schreef ik zeer recent nog een blogbericht. 

-X-

Mijn volgende verslag handelt over de expositie 'Sexy Ceramics' in het Princessehof in Leeuwarden. 

Kijkwijzer 16+ én het schaamrood op de kaken....!  

Alle foto's: www.agreylady.nl (tenzij anders vermeld).