Wie schetste mijn verbazing toen ik twee weken geleden een uitnodiging ontving voor een voorbezichtiging in het Rijksmuseum. Zomaar. Out of the blue. Dáárom heel verrassend, omdat ik geen 'banden' heb met onze nationale trots én bekendste museum.
Van het Stedelijk Museum zou ik zoiets namelijk kunnen verwachten, want ik ben sinds kort, zeg maar, 'lid'. Ik ben vriend geworden van het Amsterdamse museum voor moderne kunst, omdat ik geïnteresseerd ben in alles dit museum betreffende. Nu wordt ik geestdriftig van een heleboel musea en zeker ook van het Rijks, maar ik kan moeilijk van allemaal 'begunstiger' worden.
Vandaar mijn verwondering.
"De directie van het Rijksmuseum nodigt u uit voor de pers-voorbezichtiging van 'Hollands meisje aan het ontbijt' op woensdag 11 januari om 08.30 uur". Nou, daar wilde ik de wekker wel voor zetten.
Kijk je over mijn schouder mee?
Verguld (en dan doel ik niet op de schilderij-lijst) én heel blij verrast. Want wat een eer! Ik, een (ouder) meisje van drie hoog achter tussen bobo's (de sponsoren) en het verzamelde journaille. Ikke, die slechts een poging doet anderen te vermaken met het bijhouden van een publiekelijk dagboek over (oké...) kunst. Onder andere over kunst. Dát dan wel. Maar ik ben slechts een amateur in museumland.
Verguld
Maar goed, dat zal wel de reden zijn geweest dat ik acte de presence mocht geven. En daar stond ik dan afgelopen woensdag. Als een Alice in Wonderland in een vrijwel leeg Rijksmuseum. (Heel apart. Sta je oog in oog met de Nachtwacht van Rembrandt en nog zo'n dertig, veertig wereldberoemde schilderijen zonder dat geïnteresseerde Nederlandse, maar vooral buitenlandse bezoekers je met de selfie-stick om de oren slaan. Maar dat terzijde). Samen met het groepje andere genodigden die luisterden naar de nieuwe hoofddirecteur, Taco Dibbits die vertelde over het hoe en waarom van dit recent aangekochte schilderij.
Klein. Dat was het eerste wat mij opviel. Het formaat van het schilderij: 'slechts' 46,8 bij 39 centimeter. De uitdrukking 'klein maar fijn' doet hier dan ook opgeld.
A Dutch girl at breakfast
Even wat andere FAF* en FAQ*:
- titel: 'Hollands meisje aan het ontbijt',
- geschilderd in ca. 1756 in Nederland,
- door Jean-Etienne Liotard,
- die werd geboren in Geneve in 1702 en overleden is in 1789.
- Het medium dat hij gebruikte is olieverf.
- Aangekocht voor (bijna) 5,2 miljoen (incl. commissie),
- opgebracht door diverse fondsen en door schenkingen.
- En dat het schilderij 240 jaar in handen is geweest van de nazaten van de Britse 2de Graaf van Bessborough.
Taco Dibbits: "Hollands meisje aan het ontbijt" straalt dezelfde rust, intimiteit en eenvoud uit als Het Melkmeisje van Vermeer (dat honderd jaar eerder werd geschilderd, red.). De schilder laat ons heel dichtbij komen. Aandachtig schenkt ze koffie. Ze laat zich niet afleiden door de miljoenen bezoekers die haar straks gaan zien".
Alle kenmerken van een 17de-eeuws genrestuk zijn aanwezig, lees ik in het - bij de uitnodiging meegestuurde - persbericht (want deze kennis heb ik natuurlijk niet van mezelf). Een alledaagse scène, de intieme sfeer, de sobere kleurstelling, de verfijnde stofuitdrukking en het kerkinterieur op de achtergrond. Toch zijn alle meubels en tafelstukken uit Liotard's eigen tijd (dus 100 jaar later, red.). Het tafereel doet sterk denken aan de bekende interieurscènes van zijn voorgangers Johannes Vermeer, Gerard Dou en Frans van Mieris.
*FAF= feiten en cijfers, FAQ=vaak gestelde vragen.
*Bron: CBS, 3 januari 2017
Dibbits vergeleek in zijn praatje voor de verzamelde gasten dus het nieuw verworven schilderij met dat andere doek met een Hollandse deerne in de hoofdrol: 'Het Melkmeisje' van Vermeer (zie foto). En dat schilderij hangt nog geen tien meter verderop. Tussen andere werkjes van deze grote, wereldvermaarde Meester. (Zei zij schijnbaar achteloos en laatdunkend, terwijl Vermeer de allergrootste kunstenaar ever is. Maar da's dus heel persoonlijk).
Openbaar kunstbezit
En zo nu en dan bekruipt mij een trots en tevreden gevoel bij al die prachtige kunstwerken. Want al die meesterwerken zijn van ons. Van ons allemaal. Alles wat er in het Rijksmuseum hangt is Openbaar Kunstbezit, ex aequo 'van ons' als in 'het Nederlandse Volk' (met hoofdletters). En soms besef ik dat en dat voelt 'rijk'. Tradities zijn heel belangrijk, maar die zijn niet statisch én mogen (wat mij betreft) met hun tijd meegaan. Dat is goed, want er worden ook steeds weer nieuwe tradities gemaakt. Wat ongemoeid blijft, is ons Cultureel Erfgoed in de Nederlandse Rijks- en gemeentemusea en daar mogen wij - ieder voor zich én met z'n allen - heel trots op zijn.
Besef je dat wel?
-X-
Voor 1 / 17.100.000 (17,1 miljoenste*) deel zijn de meesterwerken van jou (en mij).
PS: In de rubriek 'leuke weetjes en feitjes': de eerste aankoop van het op 31 mei 1800 geopende Rijksmuseum* was 'De Zwaan' van Jan Asselijn (ca. 1650). Voor dit imposante schilderij werd toentertijd 100 gulden neergeteld.
* (nog niet op de huidige plek).
Alle (iPhone 6s) foto's: agreylady.nl
