Banksy (en een beetje Roy Lichtenstein) in het Moco Museum Amsterdam

De tentoonstelling met de werk van Banksy is zeker niet nieuw (sterker nog: het is 'ouwe koek'), want de expositie is al te zien vanaf april 2016 toen het Moco Museum werd geopend. Nou ja, museum? Het Moco (een afkorting voor Modern Contemporary) Museum is een particulier initiatief dat gehuisvest is in de monumentale villa "Alsberg" tussen het Van Gogh- en het Rijksmuseum in de hoofdstad. Een top-locatie in het chique Museumkwartier.
En hoewel ik een groot fan ben van de mysterieuze Street Art kunstenaar Banksy, heb ik heel lang getwijfeld of ik zijn verzamelde werken in deze opstelling in het Moco wel moest gaan bekijken. Je begrijpt: ik deed het alsnog. Hieronder volgt mijn - ietwat dubbelhartige - verslag van een kunstenaar die hier niet gezien wil worden.

1. Rubber Ducky, 1998. 2. Armoured Car, 2002 en 3. het Moco Museum.

Raadsels en tegenstellingen

Begrijp je het nog? Ik hoop dat ik naarmate dit verslag vordert een en ander kan verduidelijken. Maar over de werkelijke identiteit van kunstenaar Banksy kan ik evenwel geen helderheid verschaffen. Die blijft in spray paint-nevelen gehuld. Hoewel? Er heerst een sterk, doch onbevestigd vermoeden dat Bansky in werkelijkheid de uit Bristol, Engeland afkomstige Robin Gunningham zou zijn. Maar ook de naam Robert Del Naja doet de ronde...

De Street Art kunstenaar maakt met sjablonen en spuitverf - én illegaal - kunst op muren over de hele wereld. Maar hoe illegaal is het nog? Menig vastgoed-eigenaar zou een moord doen voor een clandestien gezette mural van Banksy op zijn pand. Hoe dan ook, Banksy's 'graffiti-kunst' is scherp, grappig, toegankelijk en kritisch, want hij ageert met zijn beeltenissen tegen het kapitalisme, oorlogen en massaconsumptie. Door zijn duidelijke beeldtaal is het werk van de Britse kunstenaar heel publieksvriendelijk. Hij wordt massaal omarmd, ook door celebrities zoals Brad Pitt en Justin Bieber (die heeft zelfs een Banksy-tatoeage).

Kortom en het moraal van het verhaal: hoe een bijtende en rebellerende anti-establishment-kunstenaar door het grote publiek én door de commercie op handen wordt gedragen.

1. Che Guevara, 2000. 2. Bomb Hugger (street piece on wood). 3. Uitzicht op het Rijksmuseum. 4. Love Hurts, 2012.

"I can’t believe you morons actually buy this shit"

Want wat moet zo'n recalcitrante 'kunstterrorist' (zoals het NCR hem ooit noemde) in een museum? Wat op straat hoort, hoeft in een gezapig museum helemaal niet te werken. Daarnaast zorgt Banksy in de regel voor zijn eigen exposure.

In de door hem georganiseerde 'vertoningen', zoals 'Turf War' (Londen, 2003) en 'Barely Legal' (Los Angeles, 2006) wist hij opschudding te veroorzaken door dieren als levend canvas te gebruiken; bij 'Crude Oils' (Londen, 2005) liepen bezoekers tussen honderden rondscharrelende ratten (Banksy gebruikt vaak ratten in zijn werk: hij vergelijkt deze sneaky, vieze stadbewoners met graffiti-kunstenaars die ook tot uitschot worden gerekend).

In datzelfde jaar verscheen in het British Museum in Londen opeens een 'rotstekening' van een holenmens die een winkelwagentje voortduwt. Het duurde dagen voordat het museum besefte een kunstwerk rijker te zijn. In 2009 namen Banksy en zijn team het nogal traditionele (om niet te zeggen: suffe) City Museum in zijn geboortestad Bristol volledig onder handen.

(Een deel van bovenstaande info heb ik van De Corrspondent).

1. 'Home Sweet Home', 2006. 2. 'Love Rat Pink', 2002. 3. Rude Copper, 2009. 4. geen idee... :-). 5. 'Kids with Guns'.

vraag en aanbod

En als je dan zo'n lijst van door hem zelf gecureerde exposities bekijkt, dan begrijp je wel dat Banksy geen toestemming gaf voor de expo in het Moco. Blijkbaar is er dusdanig veel commercieel werk voorhanden, dat samenwerking met de kunstenaar niet nodig is. Daarnaast heb ik begrepen dat de 'shows' van Banksy altijd gratis te bezoeken zijn: bij Moco betaal je 12.50 voor een kaartje (of € 9.50 als je een museum-jaarkaart kunt overleggen).

De vraag is hoe Banksy zelf op dit soort tentoonstellingen reageert (verleden jaar was er ook een 'commerciele' expo in de Beurs van Berlage)? "In een poging de imagoschade te beperken, distantieert Banksy zich van dit soort tentoonstellingen door ze 'ongeautoriseerd' te noemen", aldus De Correspondent.

"Lekkere toegankelijk"

Het 'museum' heeft geen eigen collectie, maar toont kunstwerken in bruikleen uit privé-collecties. Momenteel is er naast de Banksy-expo (die er inmiddels ruim anderhalf jaar hangt) ook werk van PopArt artiest Roy Lichtenstein te zien.

Leuke gimmick is de 3D-installatie gebaseerd op Lichtenstein's schilderij "Bedroom at Arles" (uit 1992). Lichtenstein maakte dat kunstwerk naar aanleiding van een ansichtkaart die hij zag van één van Van Gogh's 'slaapkamer' schilderijen in Arles (Van Gogh maakte drie vrijwel identieke versies).
Het jonge, vaak buitenlandse publiek maakt gretig gebruik van de mogelijkheid om in dit decor een foto te maken.

Roy Lichtenstein: 1. Crying Girl, 1963. 2. zaaloverzicht. 3. 'Sandwich and Soda', 1964. 4. en 5. Installatie 'Bedroom at Arles'. 

een verzameling mooie kunst van grote namen

Aansprekende, makkelijk te behappen kunst. Dat is wat de initiatiefnemers van het Moco (Lionel en Kim Logchies, de eigenaren van de Lionel Gallery in de Nieuwe Spiegelstraat) voor ogen hebben. Al die (buitenlandse) toeristen die zich met drommen over het Museumplein bewegen (van het Rijks-, naar het Van Gogh-, naar het Stedelijk Museum en vice versa) zijn de potentiële klanten van het Moco Museum.

En druk dat het was! Ik kon mijn kont niet keren. Maar ja, wie gaat er dan ook op een regenachtige zaterdagmiddag naar het Museumkwartier?

Ik (zei de gek...)


-X-


Voor de Bansky-liefhebber (zoals ik): in april 2018 bezocht ik Bristol (UK) en zag daar verschillende Banksy's in het echt, oftewel in the wild. Klik op deze link en kijk mee naar mijn stadssafari!

1. WhisBe, 'Vandal Gummy', 2017. 2. Fidia Falaschetti, 'Freaky Mouse', 2017.

Alle (iPhone 6) foto's: www.agreylady.nl